ICT Media
Cumhuriyetin Başkent’i Ankara bilişimin de Başkenti olmak için çalışıyor. Ankara, 22 üniversitesi ve 13 teknoloji geliştirme bölgesiyle Ar-Ge faaliyetleri için muazzam bir potansiyele sahip. Ankara Kalkınma Ajansı Genel Sekreteri Dr. Duhan KALKAN, “Öncelikli amacımız, Ankara'nın yüksek teknoloji üretiminde küresel bir oyuncu haline gelmesini sağlamak. Bu doğrultuda özellikle bilişim, savunma sanayi, tıbbi cihazlar ve iş makineleri sektörlerinde yerli üretimi güçlendirmeyi hedefliyoruz” dedi. 2024 yılının Ankara'da bilgi ve iletişim teknolojileri sektörü için önemli bir sıçrama yılı olduğuna dikkat çeken KALKAN’a göre 2025 sonunda Başkent, özellikle savunma sanayi, tıbbi cihazlar ve bilgi-iletişim teknolojileri alanlarında çok daha güçlü bir konuma gelecek. KALKAN, ICT MEDIA Genel Yayın Yönetmeni Murat PEHLİVAN’ın sorularını cevapladı:
Murat PEHLİVAN: 2024 yılında Ankara'daki bilgi ve iletişim teknolojileri sektöründeki önemli gelişmeler
Duhan KALKAN: Günümüz dünyasının en dinamik ve hızlı gelişen alanlarından biri olan bilgi ve iletişim teknolojileri sektörü, çağdaş ekonomik sistemlerin temel yapı taşı ve küresel rekabet gücünün belirleyici unsuru olarak öne çıkmaktadır. Dijital dönüşümün lokomotifi olan bu sektör, sürdürülebilir ekonomik kalkınmanın ve toplumsal gelişimin kritik bileşeni konumundadır. Yapay zekâ, büyük veri, bulut bilişim ve nesnelerin interneti gibi teknolojiler, iş dünyasından günlük yaşama kadar her alanı derinden etkilerken, ülkelerin ekonomik kalkınmasında da kritik bir rol oynamaktadır. Dijital dönüşüm sürecinin hızlanmasıyla birlikte, bu sektör sadece teknoloji şirketlerini değil, tüm endüstrileri kapsayan geniş bir ekosisteme dönüşmüş durumda. Özellikle pandemi sonrası dönemde önemi daha da artan bilgi ve iletişim teknolojileri, günümüzde işletmelerin rekabet gücünü belirleyen temel faktörlerden biri haline geldi. Bu bağlamda, bilgi ve iletişim teknolojileri sektörü, sürdürülebilir kalkınma, inovasyon ve dijital dönüşüm açısından ülkemizin geleceğini şekillendiren en önemli itici güçlerden biri olarak öne çıkıyor.
Türkiye ve Ankara'nın teknoloji düzey puanları karşılaştırıldığında, Ankara'nın imalat sanayi dış ticaretinde yüksek teknoloji içeren ürünleriyle öne çıktığı görülmektedir. Ankara, teknoloji ekosisteminde Türkiye ortalamasının üzerinde bir performans sergilemektedir. Son dönemde Ankara'daki teknoloji girişimlerinin özellikle yapay zekâ ve SaaS (Hizmet Olarak Yazılım) alanlarında yoğunlaştığı gözlemlenmektedir. Bu eğilim, küresel teknoloji trendleriyle paralel bir gelişim göstermekte ve Türkiye'deki girişimcilerin uluslararası pazarlara entegrasyonunu desteklemektedir. Sektörler ve teknolojiler bakımından yatırımcıların ilgisini çeken alanlar ileri teknoloji alanında faaliyet gösteren işletmelerin olduğu ve yatırımları yönlendiren uluslararası fonların oyun ve animasyon sektörüne yönelimi gözlenmektedir.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü koordinasyonunda, Ankara Kalkınma Ajansı olarak 2024-2028 Bölge Planımızda önemli hedefler belirledik. Öncelikli amacımız, Ankara'nın yüksek teknoloji üretiminde küresel bir oyuncu haline gelmesini sağlamak. Bu doğrultuda özellikle bilişim, savunma sanayi, tıbbi cihazlar ve iş makineleri sektörlerinde yerli üretimi güçlendirmeyi hedefliyoruz.
Bölge Planımızın merkezinde, şehrimizin sahip olduğu nitelikli insan kaynağı ve teknolojik altyapıyı daha da geliştirmek yer almaktadır. Dijital ve yeşil dönüşüm süreçlerini destekleyerek, yenilikçi ve katma değeri yüksek sektörlerin ekonomideki payını artırmayı amaçlıyoruz. Üniversite-sanayi-kamu iş birliğini güçlendirerek, teknoloji odaklı projelere destek vermeye devam edeceğiz.
Kısaca 2024 yılı, Ankara'da bilgi ve iletişim teknolojileri (BİT) sektörü için önemli bir sıçrama yılı olmuştur. Ajansımız da dahil çeşitli kurumların desteğiyle, yapay zekâ, büyük veri, siber güvenlik ve dijital dönüşüm projeleri ön plana çıkmıştır.
Teknoloji geliştirme bölgelerindeki AR-GE projeleri hız kazanmış, Ankara'dan ulusal ve uluslararası başarı hikayeleri doğmuştur. Ayrıca, genç girişimciler için oluşturulan hızlandırma programlarıyla başta oyun sektörü olmak üzere birçok alanda yenilikçi ürünler geliştirilmiştir. Bununla birlikte, 2024 yılı kamu açısından: Kamu BİT yatırımlarında artış, e-devlet hizmetlerinin genişlemesi ve hayata geçirilen akıllı şehir projeleri ile karakterize olurken; özel sektör açısından ise: Girişimcilik ekosisteminin güçlenmesi, yerli ve yabancı yatırımcıların Ankara'daki BİT şirketlerine artan ilgisi ve teknoloji girişimlerine yönelik hızlandırma programları ve etkinlikler ile neticelenmiştir.
2024 yılı bilgi ve iletişim teknolojileri sektörüne özel bir önem verdiğimiz bu kapsamda her yaş grubuna yönelik bilişim okuryazarlığı ve yazılım geliştirme eğitimleri düzenlediğimiz Ayrıca, teknoloji girişimcilerine özel eğitim programları, birebir mentorluk desteği ve çeşitli etkinlikler organize ettiğimiz bir yıl olmuştur. Temel hedefimiz, Ankara'yı bilgi ve iletişim teknolojilerinde bir mükemmeliyet merkezi haline getirmektir. Sektördeki paydaşlar arasında güçlü iletişim ağları kurma ve nitelikli iş gücü yetiştirme faaliyetlerimiz devam edecektir. Bu sayede Ankara'nın teknoloji ekosistemini daha da güçlendirmeyi ve küresel rekabet gücünü artırmayı hedefliyoruz.
Murat PEHLİVAN: Ajansımızın 2024 yılı hedeflerinin değerlendirilmesi ve gerçekleşen projeler
Duhan KALKAN: Ankara'yı ekonomik, kültürel ve siyasi açıdan küresel bir başkente dönüştürecek kalkınma stratejilerinin geliştirilmesi ve uygulanmasında öncü rol üstlenen Ajansımız, ileri teknoloji, yeşil dönüşüm ve dijital dönüşümü odağına alarak 2024 yılı içerisinde birçok program ve faaliyeti başarıyla hayata geçirmiştir.
2024 yılında sektörün ve girişimcilik ekosisteminin gelişimine katkı sunmak amacıyla bir çok faaliyet gerçekleştirdik. Girişimci Ankaraka platformumuz üzerinden 68 başvuru aldık ve 36 girişime kitle fonlama desteği sağladık. Bu girişimler toplamda 145 milyon TL'lik bir yatırıma ulaştı. 11. TechAnkara Proje Pazarı'nda 270 başvuru arasından seçilen 100 projeyi sergiledik. Özellikle yapay zekâ, nesnelerin interneti ve SAAS uygulamalarının ağırlıkta olduğu bilgi ve iletişim teknolojileri sektörü, başvuruların %60'ını oluşturdu. 35 yatırım fonu ve melek yatırım ağıyla girişimcilerimizi buluşturduk.
Küresel girişimcilik alanında da önemli adımlar attık. Beş Kalkınma Ajansıyla birlikte her yıl 116 girişimi Web Summit Lisbon, Slush, CES ve Web Summit Katar gibi prestijli etkinliklere dahil ediyoruz. Bu yıl 24 girişimimiz Web Summit Lisbon'da uluslararası pazarlara açılma fırsatı yakaladı.
Yeşil dönüşüm konusunda da aktif rol aldık. Eko-Üretim Dönüşüm Programı kapsamında 34 KOBİ'ye teknik danışmanlık hizmeti sunduk. Kadınların teknoloji alanındaki varlığını güçlendirmek için yapay zekâ eğitimleri düzenledik. Fiziki ve çevrimiçi eğitimlerimizle toplam 173 kadın girişimciye ulaştık.
Uluslararası Markalaşma Eğitimi ve Mentörlük Programımızla 28 işletmeye destek verdik. Gençlerimizin teknoloji ve yazılım alanındaki yeteneklerini geliştirmek amacıyla düzenlediğimiz oyun kodlama yarışmalarımız büyük ilgi görüyor. Her yıl 600'ün üzerinde gencimize çeşitli platformlar üzerinden uygulamalı eğitimler sunuyoruz. Eğitim sürecini başarıyla tamamlayan gençlerimizden gelen 200'ü aşkın proje başvurusunu titizlikle değerlendiriyor ve en yaratıcı oyun projelerini ödüllendiriyoruz. Bu program, gençlerimizin hem teknik becerilerini geliştirmelerine hem de oyun sektörüne ilk adımlarını atmalarına önemli bir fırsat sunuyor. Ayrıca, 2024'te başlattığımız Yapay Zeka Tabanlı Derin Teknoloji Start-up'lara Yönelik Hızlandırma Programı ile 21 girişime büyüme ve uluslararasılaşma desteği sağladık.
İstihdam odaklı projelerimiz de devam ediyor. Ankara Kalkınma Ajansı olarak Ankara'da faaliyette olan Teknoloji Geliştirme Bölgeleri (Teknokent) ve Organize Sanayi Bölgeleri'nde (OSB) yer alan şirketlerin istihdam ihtiyacının ve bu bölgelerde en çok ihtiyaç duyulan yetkinlik alanlarının belirlenmesi amacıyla Ankara Organize Sanayi Bölgeleri ve Teknokentler İstihdam İhtiyaç Analizi Araştırması’nı yayımladık. Bu çalışmaya göre en fazla ihtiyaç duyulan beyaz yakalı yetkinlik alanı “yazılım”, bu alanda personel bulma konusunda yaşanan en büyük sorun da uygulama deneyimine sahip nitelikli iş gücünün az olması olarak ortaya çıktı. Bu araştırma bulguları doğrultusunda Ajansımız, nitelikli yazılımcı iş gücü sayısını ve istihdamını artırmak amacıyla “İstihdam Garantili Nitelikli Genç Yazılımcı Yetiştirme Destek Programını (GENÇİS )” 25 Aralık 2023 tarihinde ilan etti. GENÇİS programımız kapsamında 2024 yılı sonunda 22 gencimizin yazılım eğitimlerini tamamlamasını bekliyoruz. Program 2024'te 178 kişilik yeni kontenjan için tekrar ilan edilmiştir. Programın başvuru süreci ve değerlendirmeleri devam etmektedir. Amacımız, Ankara'nın yazılım sektöründeki insan kaynağı ihtiyacını karşılamak ve bu başarılı modeli ülke geneline yaymak.
Murat PEHLİVAN: Ajansımızın 2025 yılı teknoloji odaklı yatırım planları ve hedefleri
Duhan KALKAN: Ankara Kalkınma Ajansı olarak, 2025 yılı için Ankara'nın teknoloji ve inovasyon ekosistemindeki konumunu daha da güçlendirmek için önemli adımlar atıyoruz. Öncelikle, 2024-2028 Bölge Planımızın Cumhurbaşkanlığımızca onaylandığını belirtmek isterim. Geniş bir paydaş katılımıyla hazırladığımız bu plan, “Yaşam kalitesi yüksek, dünya ile rekabet eden, düşünce ve yeniliğin başkenti Ankara” vizyonumuzu yansıtıyor.
Ajans olarak, bilgi-iletişim teknolojileri, yenilenebilir enerji, savunma-havacılık, medikal teknolojiler ve sağlık turizmi gibi stratejik sektörlere odaklanıyoruz. Bu alanlarda Ankara'yı uluslararası yatırımcılar için bir çekim merkezi haline getirmeyi hedefliyoruz.
2025'te TechAnkara Proje Pazarı'nı yeni bir formatla düzenleyeceğiz. Girişimcilerimize dijital pazarlama, agile metodolojiler, finansal yönetim gibi alanlarda kapsamlı eğitimler sunacağız. Ayrıca teknoloji-inovasyon panelleri ve kadın girişimciler paneli gibi özel etkinlikler organize edeceğiz.
Yenilikçi finansman modellerine büyük önem veriyoruz. Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü'nün onayıyla, kitle fonlama platformları üzerinden teknoloji girişimlerine destek sağlayacağız. Bu girişimin yanı sıra, erişilebilirlik teknolojileri, akıllı şehir çözümleri ve çocuk sağlığı teknolojileri alanlarında yenilikçi proje yarışmaları düzenleyeceğiz.
2025'te dört farklı alanda hackathon etkinlikleri planlıyoruz: sağlık teknolojileri, akıllı ulaşım, sürdürülebilir enerji ve eğitim teknolojileri. Bu etkinliklerde ortaya çıkacak projelere mali destek sağlayacağız. Özellikle enerji verimliliği ve toplu taşıma çözümleri konusundaki yenilikçi fikirlere öncelik vereceğiz.
Bakanlığımızın onayıyla, 3 Boyutlu Dönüşüm (Verimlilik, Dijital ve Yeşil Dönüşüm), Kritik Teknolojilere Entegrasyon, İleri Teknoloji Yatırımları Fizibilite Desteği ve İkiz Dönüşüm Teknik Destek programlarını başlatacağız. Bu programlarla dijital ve yeşil dönüşüme odaklanacağız. Bölgesel kalkınma fonu oluşturma, derin teknoloji merkezi kurma ve tıbbi cihaz test laboratuvarı gibi önemli projeleri hayata geçireceğiz. Siber güvenlik alanındaki girişimlere destek ve faaliyetlerimiz devam edecek. Savunma sanayi, ilaç ve medikal teknolojiler alanındaki hızlandırma programlarımız da devam edecek.
İstihdam konusunda da önemli adımlar atacağız. Kadınların ve gençlerin teknoloji sektöründeki varlığını güçlendirmek için özel eğitim programları ve istihdam garantili projeler geliştirmeye devam edeceğiz. En son yedincisini düzenlediğimiz İstihdam Garantili İstihdam Atölyesi Meslek Kazandırma Programı, Bakanlığımızın “Kadın Girişimciliği ve Kadın İstihdamı” temasında farklı paydaşlarla iş birlikleri gerçekleştirerek faaliyetlerini sürdürecektir. Kamu kurumları ve özel sektörün dijitalleşmesine destek sağlarken, sürdürülebilir yeşil teknoloji projelerine öncelik vereceğiz.
2025 sonunda Ankara'nın, özellikle savunma sanayi, tıbbi cihazlar ve bilgi-iletişim teknolojileri alanlarında çok daha güçlü bir konuma geleceğine inanıyoruz. Tüm bu çalışmalarımızla Ankara'yı sadece ülkemizin değil, dünyanın önde gelen teknoloji ve inovasyon merkezlerinden biri haline getirmeyi hedefliyoruz.
Murat PEHLİVAN: Ankara'nın bilgi ve iletişim sektöründeki potansiyelini nasıl değerlendiriyorsunuz. Kamu-özel sektör iş birliği konusunda neler yapılmalı?
Duhan KALKAN: Ankara'nın bilgi ve iletişim sektöründeki potansiyeli ve kamu-özel sektör iş birliği konusundaki vizyonumuzu paylaşmak isterim. Öncelikle belirtmeliyim ki Ankara, 22 üniversitesi ve 13 teknoloji geliştirme bölgesiyle Ar-Ge faaliyetleri için muazzam bir potansiyele sahip. Şehrimizin rekabet gücünü artıran en önemli unsurlar arasında güçlü üniversite-sanayi iş birliği, organize sanayi bölgeleri, teknoparklar, araştırma merkezleri ve Ankara Lojistik Üssü yer alıyor. 2024-2028 Bölgesel Gelişme Ulusal Stratejisi'nde Ankara, İstanbul'un ardından 'potansiyel küresel il' olarak tanımlanıyor. Bu kategoride İzmir, Bursa, Kocaeli ve Antalya ile birlikte yer alan Ankara, özellikle patent tescili, bilgi yoğun hizmet sektörlerindeki istihdam ve finans-sigorta faaliyetlerinde İstanbul'dan sonra ikinci sırada bulunuyor. Başkent olmanın avantajı ve güçlü sanayisiyle bu konumunu pekiştiren Ankara'nın küresel değer zincirinde daha üst sıralara çıkması için çalışmalarımızı sürdürüyoruz.
Bilgi ve iletişim sektöründe Ankara'nın en güçlü olduğu alanlar savunma ve havacılık sektörleri. Bunun yanında oyun sektörü de önemli bir potansiyel barındırıyor. ODTÜ bünyesindeki ATOM merkezinde her yıl 120 oyun girişimcisi yetiştiriliyor. Ajansımız, bu merkezin kurulmasına güdümlü proje desteği vererek önemli bir katkı sağladı.
Yabancı yatırımcılar için özellikle Uzay ve Havacılık İhtisas OSB'de yeni fırsatlar öne çıkmaktadır. Yatırım Destek Ofisimiz, yatırımcıların Ankara’ya yatırım yapma noktasında yönlendiriyor ve yatırım süreçlerini beraber yürütüyorlar. Ayrıca uluslararası hızlandırıcı programlarımız kapsamında girişimcilerimizi dünya çapındaki önemli etkinliklere ve fuarlara götürüyor, stant yeri ve etkinliğe katılım desteği sağlıyoruz.
Tedarik zinciri yerlileştirme buluşmalarını teknoparklar bünyesinde gerçekleştirerek, startupları büyük kuruluşlarla buluşturuyoruz. Şimdiye kadar Ajansımız bünyesinde devam eden “Yerli Tedarik ve İşbirliği Buluşmaları” faaliyetleri Bakanlığımızın himayesinde ulusallaşarak, 1 Şubat 2023 tarihi itibarıyla www.yatirimadestek.gov.tr internet sitesinde bir modül olarak hizmete açıldı ve ulusal çapta “Tedarik Zinciri Yerlileştirme Modülü” olarak Ankara Kalkınma Ajansı koordinasyonunda yürütülmektedir. Yeni modülde Arçelik, Vodafone, Kalyon PV, Abdi İbrahim İlaç, Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ), Trendyol, TÜRASAŞ, Bozankaya ve Alp Havacılık ile süreç uluslararası hale getirilmiş olup bu kuruluşlar ile tedarik zinciri yerlileştirme ilanına çıkılmış ve toplam 210 KOBİ ve Startup arasından talep edilen ürünleri üretme kapasitesine sahip tedarikçi adayı firmalar düzenlenen etkinliklere katılım sağlayıp ürünlerini tanıtmışlardır. SAHA İstanbul ile 2025 yılında yapılacak iş birliği kapsamında Ankara’da bulunan büyük savunma sanayi firmalarına yönelik çağrı ilan edilecek ve buluşma etkinliği düzenlenecek. Bu sayede kamu-özel sektör iş birliğine örnek teşkil eden bir köprü görevi üstleniyoruz. Ayrıca Cosme Eye Programı'nda aracı kuruluş olarak yer alıyoruz. Bu program sayesinde bilgi ve iletişim teknolojileri alanındaki girişimcilerimiz, Avrupa'daki tecrübeli girişimci ve firmalarla eşleşerek 1-6 ay süreyle değerli bir bilgi transferi imkanına kavuşuyor.
Stratejimizin temelinde, akademi-sanayi-kamu iş birliğiyle yüksek teknoloji üretimi, katma değeri yüksek ürün ihracatı ve lojistik imkanların geliştirilmesi yer alıyor. Ankara'nın marka değerini güçlendirmek ve küresel rekabet gücünü artırmak için çalışmalarımızı kararlılıkla sürdürüyoruz.
Murat PEHLİVAN: 2025 yılı için sektör, Ankara ve ülkemiz adına temennileriniz nelerdir?
Duhan KALKAN: 2025'in, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımızın vizyonu doğrultusunda, Türkiye'nin teknoloji atılımında kritik bir yıl olacağına inanıyorum. Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğümüzün koordinasyonunda yürüteceğimiz projelerle, Ankara'nın sahip olduğu zengin beşerî sermaye ve dinamik girişimcilik ekosistemini daha da güçlendireceğiz.
Özellikle yapay zekâ, yeşil teknolojiler ve dijital dönüşüm alanlarında ülkemizin öncü konumunu pekiştireceğiz. Genç yazılımcılarımızın global pazarlarda söz sahibi olacağı, yerli teknoloji şirketlerimizin uluslararası başarılara imza atacağı bir yıl olmasını diliyorum.
Ankara Teknoloji Üssü projemizle şehrimizi global teknoloji merkezlerinden biri haline getirmeyi hedefliyoruz. Bu projenin, yerel kalkınma hamlemize büyük katkı sağlayacağına ve diğer şehirlerimiz için de örnek teşkil edeceğine inanıyorum.
Tüm bu çalışmalarımızda, Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğümüzün koordinasyonu ve desteği bizim için çok değerli. Yerelden başlayarak ulusal teknoloji ekosistemimizi güçlendirmeye, bölgesel kalkınmayı desteklemeye ve ülkemizin 2053 hedeflerine ulaşmasına katkı sağlamaya devam edeceğiz.
