Türkiye-Kazakistan İş Forumu 18-21 Eylül tarihleri arasında Ankara’da gerçekleştirildi. Bilkent CYBERPARK tarafından düzenlenen etkinlik iki kardeş ülkenin öncü firmalarını bir araya getirdi. Bu firmalardan birisi de Kazakistan’da akıllı şehirler üzerine çalışmalar yapan Kazcenter oldu. Kazcenter Genel Müdürü Nurbek Nurzhanovich SERİKOV, dijitalleşme alanını geliştirmek için sürekli çalışmalar yaptıklarını bildirdi. Hem Kazakistan'da hem de Türkiye'de IT alanında yapılacak çok işler olduğuna dikkat çeken SERİKOV, Murat PEHLİVAN ile Açık Açık Programı’na konuk oldu. Dergimizde özetine yer verdiğimiz programın tamamını ICT MEDIA TV Youtube kanalından izleyebilirsiniz.
Murat PEHLİVAN: Sayın SERIKOV öncelikli olarak sizi bir tanıyalım. Kazcenter olarak Kazakistan'da neler yapıyor, hangi alanlarla faaliyet gösteriyorsunuz?
Nurbek Nurzhanovich SERIKOV: Kazcenter devlet destekli, İnşaat Bakanlığı altında faaliyet gösteren bir kurumdur. Kazcenter olarak birinci önceliğimizi yaşam alanları olan akıllı evlerin geliştirilmesi ve onlarla ilgili çalışmalara destek olarak tanımlayabiliriz.
Murat PEHLİVAN: Akıllı evlerin su, elektrik, gaz gibi temel ihtiyaçları var. Bu süreçleri, özellikle su meselesini nasıl yönetiyor, nasıl yapılandırıyorsunuz?
Nurbek Nurzhanovich SERIKOV: Öncelikli olarak üzerinde çalıştığımız ve en fazla desteklediğimiz konu su sistemlerinin geliştirilmesi ve halka sunulmasıdır. İlk olarak bunların geliştirilmesi için projeler hazırlıyor ve finanse edilmesi için bakanlık olarak destekler sunuyoruz. İkinci olarak ise metodolojinin hazırlanması nasıl yapılacağının belirlenmesi geliyor. Sonrasında ise halka suyun verilmesini dijitalleştirmeye çalışıyoruz. 2015 yılından itibaren artık akıllı sistemler kullanıyoruz ama bunu daha da geliştirmeye çalışıyoruz. Yani suyun en baştan alınması, halka verilmesi, ondan sonra çıkıp kanalizasyona gitmesi… Bu sürecin tamamını akıllı sistemlerle donatmaya çalışıyoruz. Şu anki hedefimiz bu.
Murat PEHLİVAN: Aslına bakılırsa su meselesi hal olursa elektrik ve gaz problemi de çözülmüş olacak…
Nurbek Nurzhanovich SERIKOV: Gaz ve ısıtma alanlarından, elektrik ve gaz sistemlerinden Enerji Bakanlığı sorumlu. Onun da kendi alt kurumları bulunuyor.
Murat PEHLİVAN: Peki Kazakistan’da su saatleri ve sayaçları manuel mi okunuyor, uzaktan okunmayla ilgili bir çalışmanız var mı?
Nurbek Nurzhanovich SERIKOV: 2015 yılında çıkan su kodeksine göre bütün sistemlerin yenilenmesi gerektiği ortaya konuldu. Yani bütün sistemlerin yeni akıllı cihazlarla değiştirilmesi gerekiyor. Ve şu anda adım adım bu yenileme işlemi gerçekleşiyor. Bu sayaçlar da uzaktan okuma olarak değiştiriliyor.
Murat PEHLİVAN: Peki, teknoloji gelişiyor. Sürekli farklı çözümler ortaya çıkıyor. Kazakistan çok büyük bir ülke. Bilgi teknolojilerini etkin olarak kullanabiliyor musunuz?
Nurbek Nurzhanovich SERIKOV: Halkımız aslında yıllardır uzaktan faturalarını ödemeye alıştı. Mesela ben evimde oturuyorum, banka hesabıma giriyorum. Oradan girip mesela su faturasını, gaz faturasını her şeyi görüp uzaktan ödüyorum. Halk buna alıştı ve buna uzak değil artık. Ayrıca Kazakistan'ın dijitalleşme hedeflerini ortaya koyan büyük bir projemiz var. Bu projeyle hedef her şey birbirine entegre etmek. Ayrıca bütün üretim sistemlerinin otomatizasyonunu gerçekleştiriyoruz. Şu anki hedefimiz kayıpları en alt seviyeye düşürmek. Yani su borularına bile sayaçlar koyuyoruz ve onlar sayesinde ne kadar kayıp olmuş ne kadar eksiği gitmiş her şeyi görebiliyoruz. Bu sayede de kayıplara erişim sağlayabiliyoruz.
Murat PEHLİVAN: Yani veriyi iyi yönetiyorsunuz?
Nurbek Nurzhanovich SERIKOV: Evet, akıllı evlerin, akıllı şehirlerin en önemli noktası, şartıdır otomatizasyon. Türkiye’de gerçekleştirdiğimiz görüşmelerde de birkaç şirkete sunduk akıllı şehirlerde otomatizasyon projelerimizi. O şirketler de bu projemizi çok beğendiler. Çünkü onların da uzaktan sayaç okuma sistemleri var. Devletimiz bu konuda bizi çok destekliyor.
Murat PEHLİVAN: Haberleşme sistemleri endüstriyel anlamda hızlı gelişiyor. 5G, IoT, Endüstri 4.0 farklı farklı alanlar olarak ilerliyor. Kazakistan coğrafi olarak çok büyük bir ülke. Bu çözümleri nasıl değerlendiriyorsunuz? Bunlardan nasıl faydalanmayı düşünüyorsunuz?
Nurbek Nurzhanovich SERIKOV: Şu anda ülkemizde 4G aktif olarak kullanılıyor. 5G de artık girmeye başladı. Bizim için Kazakistan'da olan yerli ve dışarıdan gelen şirketler için bir numaralı konu IoT. Dijitalleşme Bakanlığımız telekomünikasyon alt yapısını geliştirme konusunda çok önemli faaliyetler yürütüyor.
Murat PEHLİVAN: 5G endüstriyel olarak mı var? Aboneler, vatandaşlar kullanabiliyor mu?
Nurbek Nurzhanovich SERIKOV: Yazdan beri 5G entegre edilebiliyor. Ben artık evimde oturduğumda telefonumda 5G’yi aktif olarak görebiliyorum. Halk için artık sunulmaya başlandı.
Murat PEHLİVAN: Kazakistan ve Türkiye arasında yapılan B2B görüşmelerle ilgili olarak ülkemizde bulunuyorsunuz. Görüşmeleriniz nasıl geçiyor? İki ülke firmaları arasında nasıl bir iş birliği öngörüyorsunuz? Bu iş birlikleri kısa mı yoksa uzun vadelimi olacak? Bugüne kadar yapılan protokoller var mı?
Nurbek Nurzhanovich SERIKOV: Daha önce de dediğim gibi alanımızla ilgili, bize katkı sağlayacak çok sayıda şirketle görüştük. Onlarla görüşmelerimize devam edeceğiz. Ayrıca siber güvenlik ve diğer alanlarda da çok güzel projeler dinledik. Görüştüğümüz şirketlerin iletişim bilgilerini aldık ve gelecekte onlarla iletişime geçeceğimizi düşünüyoruz.
Murat PEHLİVAN: Türkiye'deki firmaları nasıl değerlendiriyorsunuz? Teknoloji üretimleriyle ilgili gözlemleriniz nelerdir? Dikkatinizi çeken neler oldu?
Nurbek Nurzhanovich SERIKOV: Evet dikkatimi çeken bazı projeler oldu. Mesela Brandefense’in riski öngörmek için geliştirdikleri çok ilginç bir projesi var. İlginç bir siber güvenlik analizi. Bu bizim alana da entegre edilebilir. Ayrıca, diğer şirketler için de kullanılabilir. Bir başka şirket daha vardı. Onların da insanların yaşam alanlarını kolaylaştırmak için geliştirdikleri bir proje vardı. O da ilgimi çok çekmişti.
Murat PEHLİVAN: Smart city projeleri kapsamında Kazakistan'ın şehir ve yerleşim alanlarını 3 boyutlu hale getirmeyi düşünüyor musunuz?
Nurbek Nurzhanovich SERIKOV: 3D modeli hakkında şu an bir şey diyemeyeceğim. Ve ne kadar gerekli olduğunu da şu an bilemiyorum. Bakanlığımız bünyesinde binalarla ilgili teknik bütün bilgilerinin yazıldığı bir programımız var. Ona erişimimiz var. Ayrıca dijitalleşme alanını daha çok geliştirmek için yeni çalışmalar yapıyoruz.
Murat PEHLİVAN: Çok teşekkür ediyoruz. İlave etmek istediğiniz bir konu, vermek istediğiniz bir mesaj var mı?
Nurbek Nurzhanovich SERIKOV: İlk olarak bu etkinliği yapanlara, organize edenlere teşekkür etmek istiyorum. Ayrıca bu B2B görüşmelerinde hem Türk tarafının hem de Kazakistan tarafının birbirine sunacak yeni şeyleri olduğunu düşünüyorum. İki tarafa da başarılar diliyorum. Hem Kazakistan'da hem de Türkiye'de IT alanında yapılacak çok çalışmalar olduğuna inanıyorum.