
Dolar kurunun 11, euronun 12.5 TL’ye dayanması devletin araç geçiş garantisi verdiği köprü ve otoyollara yüzde 45 düzeyinde zammı gündeme getirdi. Kurun, yeni yıla kadar daha da yükselmesi durumunda zam oranı da artacak. Bugünkü dolar kuru dikkate alındığında, geçiş ücreti Osmangazi Köprüsü’nde 147 TL 50 kuruştan 213 TL’ye çıkacak. Yavuz Sultan Selim Köprüsü, 27 TL 50 kuruştan 40 TL’ye yükselecek. İstanbul-İzmir Otoyolu, 530 TL’yi geçecek. İstanbul’dan çıkan bir araç Osmangazi Köprüsü’nü kullanıp, İzmir’e otoyolla giderse 750-800 TL ödeyecek. Dönüşle birlikte bin 600 TL ödeme yapacak.
Kamuoyunda, “mega” olarak anılan Yavuz Sultan Selim Köprüsü Kuzey Çevre Otoyolu, Osmangazi Köprüsü ve Gebze-Orhangazi-İzmir Otoyolu, Ankara-Niğde Otoyolu, Menemen-Aliağa-Çandarlı Otoyolu ile Avrasya Tüneli proeleri, yap-işlet-devret (YİD) yöntemiyle inşa edildi. Devlet, bu projelere, dolar ya da euro üzerinden araç geçiş garantisi verdi. Söz konusu projelerden, öngörülen sayıda aracın geçmemesi halinde aradaki farkı devlet ödüyor. Buna, “araç geçiş garanti bedeli” adı veriliyor. Devlet, ilgili işletmelere her yıl milyarlarca lira garanti ödüyor. Dolar ve euro yükseldikçe, devletin kasasından daha çok para çıkıyor. Diğer yandan geçiş ücretleri de dolar ve euro ile belirlendiği için kurdaki yukarı yönlü her hareket yeni bir zammı gündeme getiriyor.
Dev zam
Yavuz Sultan Selim Köprüsü ve Kuzey Çevre Otoyolu, Osmangazi Köprüsü ve Gebze-Orhangazi-İzmir Otoyolu projelerinde geçiş ücretleri yeni yılın ilk günlerinde dolar kuru dikkate alınarak yeniden hesaplanacak. Bu yıl Ocak ayının ilk haftası ile 2022 yılı Ocak ayının ilk haftası arasındaki dolar hareketi, köprü ve otoyol geçiş ücretlerini belirleyecek.
Dolar kuru, bu yılın başında 7 TL 45 kuruş düzeyinde bulunuyordu. Dolar 11, euro 12.5 TL’ye dayandı. Bugünkü dolar kuru üzerinden bir hesap yapıldığında söz konusu köprü ve otoyollara yüzde 40-45 aralığında bir zam göründü.
Buna göre geçiş ücreti Osmangazi Köprüsü’nde 147 TL 50 kuruştan 213 TL’ye çıkacak. Yavuz Sultan Selim Köprüsü, 27 TL 50 kuruştan 40 TL’ye yükselecek. İstanbul-İzmir Otoyolu, 530 TL’yi geçecek. İstanbul’dan çıkan bir araç Osmangazi Köprüsü’nü kullanıp, İzmir’e otoyolla giderse 750-800 TL ödeyecek. Kurun yükselmesi halinde geçiş ücretlerine daha yüksek oranlı zam gündeme gelecek.
Devlet garantili diğer YİD projelerinde de hangi para birimi üzerinden garanti verilmişse dolar ya da euro, o para birimindeki değişime göre geçiş ücretleri artırılacak.
Peki, devlet bu oranda zam yapar mı? Devletin önünde iki seçenek var. Bu oranda zammı doğrudan yansıtabilir. Diğer seçenek zammı düşük tutar, kalan bölümü garanti kapsamında ilgili işletmeye doğrudan öder.