DÜNYA TELEKOMDA DOKTORA YAPIYOR, BİZ DAHA 5’E GEÇEMEDİK!

Dünyada 5G uygulamalarına her gün yeni yeni örnekler ekleniyor. 5G ile üretimde ve hizmette verimlilik artışı ve dolayısı ile ekonomide yaratılan katma değerin artışına katkısı artık yadsınamaz. Bu yüzden ülkeler bir an önce bu sistemi kullanıma almak ve ekonomilerine yapacağı faydalarından yararlanmak istiyorlar.

GSM dünyasının düzenleyicisi GSMA’nın bildirdiğine göre 2022 yılında 5G bağlantıları 1 milyarı geçecek, 2025 yılında ise tüm GSM bağlantılarının beşte biri 5G ile olacak. Yani 5G dünyada, kendinden önce kullanılan 2G, 3G ve 4G sistemlerinden çok daha hızlı bir şekilde yayılmış ve kullanılıyor olacak. Bugün için tüm dünyada batı ülkeleri ve Uzakdoğu ülkeleri başta olmak üzere 70 ülkede 200 kadar 5G ağı devreye alınmış durumda. Latin Amerika ve Afrika ülkeleri de 5G’ye geçme konusunda büyük bir ivme ile yarışa katılmaktalar. Dünya 5G pazarı 2021 yılında 65 milyar dolar olmuş, 2030 yılında ise 1,9 trilyon dolar olacağı tahmin ediliyor, bu değerlerle ekonomik büyüklük olarak dünyada ilk 10 ülke arasına girebilir.

Yine GSMA kuruluşunun bildirdiğine göre değişik sektörlerdeki bazı 5G uygulamaları şunlar olmuş:

• Çin’de Thundercomm GSM operatörü 5G ye entegre akıllı robotlar ile üretimde daha fazla verimlilik sağlıyor.

• Amerikan VayuAI şirketi, rüzgâr santrallarının verimini arttırmak için 5G teknolojisini kullanıyor.

• Amerikan Skydio şirketi insansız hava araçlarına monte ettiği 5G uyumlu kameralar ile canlı olarak köprü ve bazı önemli binaları canlı denetliyor.

• Singapur’da Singtel operatörü inşaat sektörü için daha fazla güvenli ortam sağlayacak şekilde 5G sistemlerini kullanıyor.

• Yapay zekâ destekli akıllı şehir çözümleri üreten Güney Koreli Motov şirketi 5G sistemi ile trafik kazalarını ve hava kirlenmesini önlemek için canlı gözlem sistemi kurmuş.

• Güney Kore’de Bilim ve Teknoloji Bakanlığı yine 5G mmWave teknolojisini kullanarak kamusal ulaşımda 4KTV yayınları yapıyor.

• Amerika’da Verizon GSM operatörü 5G mmWave teknolojisini kullanarak Amerikan futbolu maçları arasında çeşitli canlı gösteriler yayınlıyor.

Dünyada 5G uygulamalarına her gün yeni yeni örnekler ekleniyor. 5G ile üretimde ve hizmette verimlilik artışı ve dolayısı ile ekonomide yaratılan katma değerin artışına katkısı artık yadsınamaz. Bu yüzden ülkeler bir an önce bu sistemi kullanıma almak ve ekonomilerine yapacağı faydalarından yararlanmak istiyorlar.

Türkiye, son yıllarda savunma sanayinde çok önemli işler yaptı, yapmaya da devam ediyor. Mesela insansız hava araçlarında dünyada sayılı üreticiler arasına girdi. Daha geçen gün Wall Street Journal gazetesinde Türkiye’nin geliştirdiği insansız hava araçları, insansız tekneler ve savunma robotları ile ilgili olumlu bir makale yayınlandı. Savunma sanayindeki bu başarılar Türkiye'yi dünya sahnesinde çok önemli stratejik bir oyuncu haline getirdi. Türkiye özellikle insansız hava araçlarında tartışmasız bölgesel güç haline geldi. Bu alanda çalışan şirketler sadece son 20 yılda değil çok daha önceden de çalışmalar yapıyorlardı ama son yıllarda başarıları ortaya çıktı. Ama savunma sanayiinde gerçekleşen başarılar telekomünikasyon alanında gerçekleştirilemedi. Yerli Telekom şirketlerimizde de toplamda onlarca yıllık deneyim ve bilgi birikimi var, 5G konusunda da yıllardır çalışıyorlar fakat sonuçta bırakın uluslararası bir başarıyı ulusal anlamda da ortaya bir şey koyamadılar. Belli ki göremedikleri veya çözemedikleri bir eksiklikleri var, bunu dikkatlice analiz etmeliler. İdarenin belirttiğine göre de Türkiye'de 5G’nin geleceği yerli milli ürünlere bağlanmış durumda, 5G ye yerli milli ürünler ile geçilecek ve ufukta da hiçbir ışık görünmüyor. Sadece benim de daha önce bir yazımda belirttiğim gibi İstanbul Havalimanı’nda bir 5G uygulamasının yapılacağı söyleniyor, bakalım artık, yerli milli mi olacak yoksa başka bir şey mi? Bir de 5G sistemlerinin kurulması için olmazsa olmaz bir şart daha var, o da fiber altyapı. Şu anda ülkemizde toplam olarak 470,000 km’lik fiber altyapı bulunuyor, bu miktarın 5G sistemleri ile beraber en az 3 milyon kilometreye çıkarılması gerekiyor. Ekonomik olarak bizden daha küçük ülkelerde bile bizden daha fazla fiber altyapı var. Bu işin de zaman alacağı unutulmamalıdır. Devletin de savunma sanayiinde olduğu gibi ve en az savunma sektörü kadar stratejik olan Telekom sektöründe de başarı isteniyorsa Telekom sektörüne yapacağı destekleri önceliklendirmesi elzemdir.