Şans oyunlarını hayatım boyunca hiç oynamadım ve sanırım bundan sonrada da oynamam. Kazancın mutlaka bir emek karşılığı olmasına inananlardanım. Ancak bu ve benzeri oyunlar Osmanlı’da Padişah Abdülaziz döneminden beri oynanmaktadır. Ve şu an bu organizasyonu yapan kurum olan Milli Piyango ise 1939 yılından bugüne faaliyettedir.(1)

1988 yılında hazırlıklarının başladığı ilk veri ağı ihalesi, 1989 yılında gerçekleşir. İhale zamanın Maliye Bakanı Adnan Kahveci’nin önerisiyle gelir paylaşımı yöntemiyle gerçekleşir. Sistem paket anahtarlama (X.25) mantığına dayandığı için ve Türkiye’nin ilk veri ağı olması nedeniyle “TURPAK=Türkiye Paket Anahtarlama” adı verilir. Uzun yıllar -2000’li yıllara kadar- Türk Telekom’un alt yapısına hizmet verir. TURPAK ağının uzun süre kullanılmasının en büyük sebebi ise aşağıda yazmaya çalışacağım “Sayısal Loto” ihalesi ve bu sistemin altyapısını sağlamasıdır.

1990’lı yılların ortalarına gelindiğinde birçok banka, basın ve bazı kurumlar TURPAK alt yapısını kullanmaya başlamışlardı. O dönem Milli Piyango idaresi de Sayısal Loto İhalesi’ne çıktı. İhalenin donanımsal kısmını bir Polonyalı firma kazandı. Ancak oynanan kağıtların bilgisinin merkeze aktarımı için kullanılan şebeke TURPAK üzerinden verilecekti. Bu nedenle biz firma olarak hazırlıklarımıza başladık. Port sayıları, merkezdeki toplam veri kapasitesi vs.

Şebekenin bu nedenle büyümesi bizim de işimize geliyordu, çünkü gelir paylaşımlı yöntem çerçevesinde abone sayısında artış ve ilave kart satışı anlamına geliyordu. Yapılan hesaplamalar doğrultusunda kartların temini için siparişler verildi, Milli Piyango İdaresi, biz ve Polonya firması ile sistemin sorunsuz kurulmasına ilişkin teknik toplantılar gerçekleştirildi ve başlama tarihi de kesin olarak belirlendi.

Kurulum tarihi geldiğinde harekete geçelim diye Türk Telekom’a gittiğimizde, yetkililer beklememizi, Milli Piyango İdaresi’nden henüz cevap gelmediğini belirtti. Günler geçti, bekleyiş haftaları almaya başlayınca proje iptal mi olacak endişesine kapıldık. Biz ve Polonya firması Türk Telekomu, onlar da Milli Piyango’yu sıkıştırmaya başladı.

Bir ay geçmişti ki projenin imzasında sıkıntı çıktığı öğrenildi. Dönem Refahyol dönemi. Maliye Bakanı Refah Partili Abdullatif Şener. Milli Piyango’da ona bağlı bir kurum. Sayısal Loto ihalesinin onayını Abdullatif beyin imzalamadığını ve bizim için daha kötüsü imzalamayacağını öğrendik. Kulağımıza gelenlere bakılırsa Bakan “Ben bu şans oyunlarına ilişkin ihalelerine imza koymam” diyesiymiş. Kendisine şans oyunlarından kazanılan paranın bir kısmının kamuya aktarıldığı (3) belirtilse de Bakan ikna olmamıştı anlaşılan. Belki hatırlarsınız, 2006 yılında, İsrailli iş adamı Sami Ofer’in de içinde bulunduğu konsorsiyumun kazandığı Galataport ihalesi kararına da imar planını gerekçe göstererek imza koymayan yine Devlet Bakanlığı döneminde Abdullatif Şener idi. (3)

 

Resim:2 Zamanın Maliye Bakanı Abdullatif Şener ve Devlet Bakanı Nafiz Kurt

Refahyol hükümeti döneminde ufak da bir krize neden olmuştu bu olay. Sonra parti liderleri (Necmettin Erbakan ve Tansu Çiller) görüşüp anlaşarak Milli Piyango İdaresi’nin DYP listesinden Devlet Bakanı olan ve bu konuya pek de uzak olmayan (TJK Asil üyesidir) Nafiz Kurt’un görev alanına devri gerçekleştirdi. Ve sorun böylelikle çözümlenmiş oldu. Geciken süreyi telafi etmek için hızlı bir şekilde işe yeniden başlayıp projeyi kısa sürede tamamladık.

Resim:3 Kurulumlar esnasında gece gündüz çalıştık

Başta da belirttiğim gibi TURPAK şebekesinin TTNET ADSL ağının yanında yıllarca hizmet vermesinde Sayısal Loto hizmetinin düşük hızlı veri aktarımı nedeniyle X.25 Şebekesi üzerinden çalıştırılabilmesi büyük rol oynamıştır.

Birkaç yıl geçmeden bir başka kurum TJK için Veli Efendi’deydim. Benzer bir alt yapı Türkiye Jokey Kulübü için tesis ettik.

2008 Yılında Türk Telekom’da TTNET firmasında çalışmaya başlamıştım. Bu kez karşımıza bir başka şans oyunu Spor Toto ihalesi çıktı. İhaleye giren firmalar arasında Esas Holding ve Ladbrokes konsorsiyumuna veri ağı altyapısı temin etmek üzere teklif verdik. Ancak bu kez o kadar şanslı değildik, ihaleyi alamadık.

(1)Piyangonun Dünü, Bugünü ve Milli Piyango İdaresi (Milli Piyango İdaresi Yayını, Ankara 1994)

(2) Yıllık Kamu Payı; Savunma Sanayii Destekleme Fonu, Tanıtma Fonu, Olimpiyat Oyunları Hazırlık ve Düzenleme Kurulu, Yüksek Öğrenim.Kredi ve Yurtlar Kurumu ile Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumuna Maliye Bakanlığı'nca aktarılır.

(3) http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/sener-kesin-imzalamiyor-galataport-iptale-gidiyor-3849950