Temmuz ayı yazısında 5G sisteminin temel özelliklerini belirtip bir genel özet yapmaya çalışmıştım. Bu özete dergimizin internet sayfasından (http://ictmedia.com.tr/Author/Index/31/serif-beykoz)ulaşabilirsiniz. O yazı özet olmasına rağmen birçok teknik terimi barındırıyordu. Bu yazıda ise teknik konulara hiç girmeden 5G iletişim sisteminin ekonomik anlamını değerlendirmeye çalışacağız.

5G sistemi kendinden önceki tüm mobil iletişim sistemlerinden çok farklı olacak. Sadece mobil iletişimimizi veya mobil olarak internete ulaşımımızı geliştirecek, hızlandıracak bir sistemden çok daha fazlasını getirecek, 5G sistemine internetin yeni yüzü veya yeni internet desek hiç yanlış olmaz. Öyle ki 5G ile ekonomik aktörlerin tümünü yeniden tarif etmek durumunda kalınacak. Bu tariflerin içinde yer alamayanların hayatları eskisinden daha kolay olmayacak. Bunun nedeni ise 5G sistemlerinin sadece yeni nesil bir mobil iletişim sisteminden öte tüm ekonominin, ticaretin, üretimin ve hizmet sektörlerinin verimliliğine etki edecek, kalitesini doğrudan etkileyecek bir yapıya sahip olması, ekonominin tüm katmanlarını farklılaştıracak olması.

Mobil teknolojiler bugün dünya ekonomisine %4,6 oranında katkı sağlıyorlar, bu oranın parasal karşılığı da 3,9 trilyon dolar. 5G ve bundan sonra geliştirilecek diğer sistemler sayesinde yaratılacak yeni katma değerin dünya ekonomisine katkısının 2035 yılında 12,3 trilyon dolara ulaşacağı tahmin ediliyor, bu değer pratik anlamda Amerika Birleşik Devletleri’nin yarattığı yurtiçi yıllık hasıla ile hemen hemen eşdeğer, bugünkü dünya ekonomisi büyüklüğünün 80 trilyon dolar civarında olduğunu düşünürsek 5G ve ötesi teknolojiler dünya ekonomisini %10’lara yakın büyütecek.

5G sisteminin kullanım alanları çok çeşitli. Tabii ve temel olarak bir geniş bantlı mobil iletişim sistemi olan 5G sistemleri saniyede gigabitler seviyesinde hızlar, hemen hemen limitsiz mobil bağlantı sayısı ve 1mili saniyelik uçtan uca iletişim gecikme zamanları ile bütün sektörlerin yararlanabileceği özelliklere sahip. Otonom otomobiller, diğer taşıt araçları, fabrika veya diğer işlerde kullanılabilecek robotlar, sağlık sektörü, akıllı şehirler, akıllı binalar, enerji sistemleri giyilebilir teknolojiler ve milyonlarca değişik sensörden gelebilecek verilerin derlenip işlenmesine olanak verecek sistemlerin altyapılarını 5G sistemi oluşturacak. Yani Internet of Things, nesnelerin interneti ve Endüstri 4.0 uygulamaları dediğimiz karanlık fabrikaların altyapılarında da 5G olacak.

5G sistemlerine 2020 yılından itibaren her yıl en az 200 milyar dolar yatırım yapılacağı tahmin ediliyor. Böylece global anlamda 20 milyondan fazla istihdam yaratılabilecek. Yani 5G sistemleri sadece iletişim sektörü için değil ekonomi sahnesindeki aktörlerin tamamının yer alacağı çok geniş kapsamlı bir paradigma değişikliği olacak, buna şimdiden hazırlanmak gerekiyor.

Bütün bu veriler ışığında herkesin, kamu veya özel, bu durumun mutlaka farkında olup tüm düşünce yapılarını buna hazırlıklı hale getirmeleri gerekiyor. Bu konuda bir süredir uyarı çanları çalınıyor ama 2020 başlarında bu çanlar daha canhıraş bir şekilde çalan alarm çanları haline gelecek. Türkiye 3G ve 4,5G sistemlerini kurmakta yıllarca geç kalmıştı, bu durumun Türkiye lehine de olduğu iddiaları da ortaya atılmıştı, bunların hepsini zaman bağlamında değerlendirmek lazım ama bir şey oldukça net ki 5G sistemi diğerlerine pek benzemiyor, durum çok farklı, burada geç kalmanın maliyeti çok daha büyük ve önemli olacaktır, bu durumun dikkatle irdelenmesi lazım. Operatörler daha 4,5G sistemlerini amorti edemediklerinden 5G sistemlerine karşı dirençli bir yaklaşım gösterebilirler, bu da ticari olarak anlaşılabilir ama yine altını bir kere daha çizelim, 5G’de durum biraz daha farklı, iyi değerlendirilmesi ve fırsatların kaçırılmaması gerekir. En azından işe açık frekanslar kullanılarak yerleşke veya fabrika bazında “Private 5G Networks” denilen özel kapalı alanda lokal 5G iletişim sistemleri hızlı bir şekilde kurulabilir. Bu oluşumlara yerli milli bazı çözümlerinde kullanılması olası olabilir ve bu şekilde bir yaklaşımın da devletten büyük destek göreceği çok aşikâr.