Bülent TAŞ bulent.tas@yeniekonomi.com.tr
Nazmi KARYAĞDI nazmi.karyagdi@yeniekonomi.com.tr

7 Ağustos 2019 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararda Değişiklik Yapılması Hakkında Karar ile teşvik sisteminde önemli değişiklikler yapıldı.

Kaldırılan Büyüklük Esaslı Teşvik Sistemi

Değişiklikler ile yatırım büyüklüğünü esas alan bazı teşvikler kaldırılırken ürün çeşidini esas alan teşvikler getirildi. Buna göre aşağıda yatırım konuları ve yatırım büyüklükleri yere alan büyük ölçekli yatırımlara sağlanan teşvikler yürürlükten kaldırıldı.

Yatırım Konuları	Asgari Sabit Yatırım Tutarları (Milyon TL)
Rafine Edilmiş Petrol Ürünleri İmalatı	1000
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı	200
Liman ve Liman Hizmetleri Yatırımları ile Havalimanı ve Havalimanı Yer Hizmetleri Yatırımları	200
Motorlu Kara Taşıtlarının İmalatı Yatırımları: a) Motorlu Kara Taşıtları Ana Sanayi Yatırımları b) Motorlu Kara Taşıtları Yan Sanayi Yatırımları	200 50
Demiryolu ve Tramvay Lokomotifleri ve/veya Vagon İmalatı Yatırımları	50
Transit Boru Hattıyla Taşımacılık Hizmetleri Yatırımları
Elektronik Sanayi Yatırımları
Tıbbi Alet, Hassas ve Optik Aletler İmalatı Yatırımları
İlaç Üretimi Yatırımları
Hava ve Uzay Taşıtları ve/veya Parçaları İmalatı Yatırımları
Makine (Elektrikli Makine ve Cihazlar Dahil) İmalatı Yatırımları
Metal Üretimine Yönelik Yatırımlar: [Maden Kanununda belirtilen IV/c grubu metalik madenlerin cevher ve/veya konsantresinden nihai metal üretimine yönelik yatırımlar (bu tesislere entegre madencilik yatırımları dahil)]

 

Getirilen Ürün Esaslı Yatırım Teşvik Sistemi

Karar ile ürün esaslı teşvik yapısı getiriliyor. Teşvik özü itibariyle bir yatırım teşviki. Ancak teşvik edilecek yatırımın ürün bazında belirlenmesi amaçlanıyor.

Karar ile teşvik sistemine iki yeni kavram ve bir yeni komite giriyor.

Kavramlardan birincisi Öncelikli Ürün listesiolup, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından dış ticaret verileri, talep gelişimi, rekabet yoğunluğu gibi çeşitli kriterler dikkate alınarak belirlenecek. Listede orta-yüksek ve yüksek teknolojili sektörlerdeki ürünler ve bu sektörlerin gelişimi için kritik ürünler yer alacak ve liste bir Tebliğ ile yayımlanacak.

Kavramlardan ikincisi Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programıolup, öncelikli ürün listesindeki ürünlere ilişkin yatırımların desteklenmesine yönelik olarak, yine Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafında tarafından uygulama usul ve esasları belirlenerek yürütülecek olan destek programıdır.

Yeni kurum ise Program Değerlendirme Komitesiolup çalışma usul ve esasları Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından belirlenecek olan, Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamındaki başvuruları değerlendirerek destek kararını verecek komitedir.

Kısaca Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı teşvik edilecek teknoloji ağırlıklı ürün listesini ve bu ürünler için uygulanacak destek programının usul ve esaslarını belirleyecek, destekten yararlanacakların tespitini ise kurulan yeni komite yapacak.

Ürün Esaslı Belirlenen Yatırımlara Sağlanan Teşvikler

Program değerlendirme Komitesi, Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamında, Öncelikli Ürün Listesindeki ürünlerin üretimine ilişkin olan Tebliğle belirlenecek kriterleri sağlayan yatırım projelerinden uygun gördüklerinin, stratejik yatırım olarak aşağıdaki destek unsurları ile desteklenmesine karar verebilecek.

Bu yatırımların aşağıda yer alan destek unsurlarının hangilerinden yararlandırılacağı, Program Değerlendirme Komitesi tarafından belirlenebilecek. Bu yatırımlar için herhangi bir yatırım büyüklüğü kriteri ve başka bir komisyon değerlendirmesi aranmaksızın teşvik belgesi düzenlenebilecek.

Yararlanılabilecek teşvikleri özet olarak sıralayalım:

Gümrük vergisi muafiyeti:Teşvik belgesi kapsamında yapılacak yatırım malı makine ve teçhizatın ithali Gümrük Vergisinden muaf tutulur.

KDV istisnası:Teşvik belgesi kapsamında yapılacak makine ve teçhizat ithal ve yerli teslimleri ile yazılım ve gayri maddi hak satış ve kiralamaları KDV’den istisna edilir.

Vergi indirim:Teşvik belgesi kapsamında yapılacak yatırımlarda, 5520 sayılı Kanunun 32/A maddesi çerçevesinde gelir veya kurumlar vergisi, öngörülen yatırım tutarının %50 sine ulaşıncaya kadar %90 oranında indirimli olarak uygulanır.

Sigorta primi işveren hissesi desteği:Teşvik belgesi kapsamında yapılacak yatırımlarda, tamamlama vizesi yapılmış teşvik belgesinde kayıtlı istihdamı aşmamak kaydıyla;

• Komple yeni yatırımlarda, teşvik belgesi kapsamında gerçekleşen yatırımla sağlanan,
• Diğer yatırım cinslerinde, yatırımın tamamlanmasını müteakip, yatırıma başlama tarihinden önceki son altı aylık dönemde Sosyal Güvenlik Kurumuna verilen aylık prim ve hizmet belgesinde bildirilen ortalama işçi sayısına gerçekleşen yatırımla ilave edilen,

istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmı bütçeden karşılanır.

Yatırım yeri tahsisi:Teşvik belgesi kapsamında yapılacak yatırımlar için 29/6/2001 tarihli ve 4706 sayılı Kanunun ek 3. maddesi çerçevesinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslara göre yatırım yeri tahsis edilir.

Faiz veya kâr payı desteği:Teşvik belgesi kapsamında yapılacak yatırımlar için bankalardan kullanılacak en az bir yıl vadeli yatırım kredilerinin teşvik belgesinde kayıtlı sabit yatırım tutarının %70’ine kadar olan kısmı için ödenecek faizin veya kâr payının Türk Lirası cinsi kredilerde yatırım konusu ürün yüksek teknoloji seviyesinde ise 10 puanı, diğerlerinde 8 puanı, döviz kredileri ve dövize endeksli kredilerde 2 puanı azami ilk beş yıl için ödenmek kaydıyla bütçe kaynaklarından karşılanır. Ancak, destek tutarı sabit yatırım tutarının %20’sini aşmamak kaydıyla 50 milyon Türk Lirasını geçemez.

KDV iadesi:Sabit yatırım tutarı 500 milyon Türk Lirasının üzerindeki yatırımlar kapsamında yapılacak bina-inşaat harcamaları KDV iadesinden yararlandırılır.

Gelir vergisi stopajı desteği:Teşvik belgesi kapsamında yapılacak yatırımla sağlanan ilave istihdam için, belgede kayıtlı istihdam sayısını aşmamak kaydıyla, işçilerin ücretlerinin asgari ücrete tekabül eden kısmı üzerinden hesaplanan gelir vergisi, yatırımın kısmen veya tamamen faaliyete geçtiği tarihten itibaren 10 yıl süreyle verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden terkin edilir. Ancak bu destek, yatırıma konu olan ürün yüksek teknoloji seviyesindeyse azami 500, diğerlerinde ise azami 300 çalışan için uygulanır.

Sigorta primi desteği:Teşvik belgesi kapsamında yapılacak yatırımla sağlanan ilave istihdam için, tamamlama vizesi yapılan teşvik belgesinde kayıtlı istihdam sayısını aşmamak kaydıyla, işveren tarafından Sosyal Güvenlik Kurumuna ödenmesi gereken sigorta primi işçi hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmı, tamamlama vizesinin yapılmasını müteakip 6. bölgede 10 yıl, 6. bölge dışında kalan bölgelerde, yatırıma konu olan ürün teknoloji seviyesinde ise 7 yıl, diğerlerinde ise 5 yıl süreyle sağlanır.