Bülent TAŞ bulent.tas@yeniekonomi.com.tr
Nazmi KARYAĞDI nazmi.karyagdi@yeniekonomi.com.tr

 

Geçtiğimiz yılın son günlerinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’nden geçerek yasalaşan 7349 sayılı Yasa ile gerek kamuda gerekse özel sektörde çalışanlar için oldukça önemli bir adım atıldı.

Türkiye’nin modern vergiciliğe geçtiği 1950’lerden beri talep edilen bir konu gerçek oldu:

Tüm ücretlilerde asgari ücret gelir ve damga vergisi dışına çıkarıldı.

Buna göre Ocak 2022’den itibaren;

· Asgari ücretin aylık brüt tutarından işçi sosyal güvenlik kurumu primi ve işsizlik sigorta primi düşüldükten sonra kalan tutarına (net asgari ücret) isabet eden ücretler gelir vergisinden

· Aylık brüt asgari ücrete isabet eden kısım damga vergisinden

müstesna oldu.

Meclise giden teklifin kapsamı genişletildi

Bu yılki asgari ücret görüşmeleri tamamlandıktan sonra Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin tarafından yapılan açıklamada, asgari ücret tutarının tüm çalışanlarda vergi dışı kaldığı bilgisi yer alıyordu.

Üstelik tarafların bu konuda bir uzlaşmaya vardığı da kamuoyu ile paylaşılıyordu.

Oysaki bu uzlaşmadan sonra AK Parti milletvekillerince Meclise sunulan Kanun teklifinde sadece asgari ücret geliri elde edenlere vergi istisnası getiriliyordu.

Asgari ücretin üzerinde ücret geliri elde edenler kapsama girmiyordu.

Kamuoyundan gelen tepkiler üzerine, yine AK Parti milletvekillerince mevcut yasa teklifine ek bir teklif verilerek, kamu ve özel sektör ayrımı olmaksızın tüm çalışanlarda net asgari ücret kadarlık bir kısım gelir vergisinden istisna hale getirildi.

 

2022 yılında uygulanacak

Günlük asgari ücret 166,80 TL

Aylık asgari ücret brüt 5.000,40 TL

Aylık asgari ücret net 4.253,80 TL

 

Asgari ücretin üzerinde ücret alanların durumu ne oldu?

Tüm ücretliler için istisna getirildikten sonra, asgari ücretin üzerinde gelir elde edenlerde istisna tutarının şu şekilde belirleneceğine ilişkin yasada düzenleme yapıldı.

Buna göre; alınan ücret, istisna ücret tutarı dahil olarak gelir vergisi tarifesinde hangi gelir dilimi tutarı ve oranına karşılık geliyorsa o kısım dikkate alınacak.

Bu suretle bulunan vergi tutarının içinden istisna tutara isabet eden vergi düşülerek ödenecek vergi tutarı, hesaplanacak.

İstisna nedeniyle alınmayacak olan vergi, ilgili ayda aylık asgari ücret üzerinden hesaplanması gereken vergiyi aşamayacak.

Birden fazla işverenden ücret alınıyorsa istisna sadece en yüksek ücrete uygulanacak.

 

2022 Yılı Gelir Vergisi Tarifesi
32.000 TL'ye kadar	% 15
70.000 TL'nin 32.000 TL'si için 4.800 TL, fazlası	% 20
170.000 TL'nin 70.000 TL'si için 12.400 TL (ücret gelirlerinde 250.000 TL'nin 70.000 TL'si için 12.400 TL), fazlası	% 27
880.000 TL'nin 170.000 TL'si için 39.400 TL (ücret gelirlerinde 880.000 TL'nin 250.000 TL'si için 61.000 TL), fazlası	% 35
880.000 TL'den fazlasının 880.000 TL'si için 287.900 TL (ücret gelirlerinde 880.000 TL'den fazlasının 880.000 TL'si için 281.500 TL), fazlası	% 40

 

AGİ kaldırıldı

Çalışanlar üzerindeki vergi yükünü hafifletmeyi ve gelir adaletine katkıda bulunmayı amaçlayan çeşitli düzenlemeler 1950’den beri farklı adlarla hayatımıza girmişti.

İşte “Asgari Geçim İndirimi (AGİ)” de bunlardan sonuncusunun ismiydi.

Son düzenleme yani AGİ, çalışanın medeni durumuna (Bekâr/Evli) ve çocuk durumunda (1, 2 ve 3) göre farklı tutarda, hesaplanan gelir vergisinin bir kısmının işveren tarafından Vergi Dairesine ödenmesi yerine çalışana ödenmesi şeklinde çalışıyordu.

(Tablo: Mehmet AKARSLAN, Asgari Geçim İndirimi Müessesesi)

 

Asgari ücretten gelir vergisi kaldırılınca artık AGİ için mahsup edilecek bir gelir vergisi de kalmadı.

Bu nedenle de 1 Ocak 2022’den itibaren ödenecek ücretler için AGİ kaldırıldı.

Doğal olarak da yıllardır söylenegelen asgari ücretin vergisiz olması tüm çalışanlar için (işçi ya da memur) hangi ücret düzeyinde olursa olsun (asgari ya da onu üzerinde) hayata geçirilince en az yaşam koşulları için vergisel destek tüm çalışanlara sağlanmış oldu.

Yeni yılın ilk sayısında biz de vergisiz asgari ücret ve AGİ’siz ücret için hayatımıza hoş geldin diyoruz.

 

Çalışanlara yılda toplam ne kadar AGİ ödeniyordu? (Bin TL)
Yıllar	Asgari Geçim İndirimi
2008	5.180.472
2009	6.349.765
2010	7.415.838
2011	8.792.065
2012	10.873.893
2013	12.811.281
2014	14.611.530
2015	17.256.441
2016	23.864.050
2017	27.919.796
2018	32.453.214
2019	40.095.542
2020	40.146.559