Bülent TAŞ bulent.tas@yeniekonomi.com.tr
Nazmi KARYAĞDI nazmi.karyagdi@yeniekonomi.com.tr

 

22 Ocak 2022 tarihli Resmî Gazetede yayınlanan 7351 sayılı Kanunla ihracatçı kurumlara ve imalatçı kurumlara normal oranın bir puan altında kurumlar vergisi oranı uygulanması imkânı getirilmiştir. 

Kimler İndirimli Orandan Yararlanabilecektir?

Düzenleme uyarınca kurumlar vergisi mükellefi olup,

· İhracat yapan kurumlar ve

· Sanayi sicil belgesine haiz olup fiilen üretim faaliyetinde bulunan kurumlar

İndirimli kurumlar vergisi imkânından yararlanabileceklerdir. 

İhracat yapan kurum ifadesi ayrı bir tanımlamaya ihtiyaç duyurmayacak ölçüde sarih olmakla beraber üretim faaliyetlerinde bulunan kurum ifadesinin açıklığa kavuşturulma ihtiyacı bulunmaktadır.

6948 sayılı kanun sanayi işletmesi, sanayi işleri ve sanayici tanımına yer vermekte ve kimlere sanayi sicil belgesinin verileceğini düzenlemektedir.

Kanunun 1’inci maddesine göre, 

“Bir maddenin vasıf, şekil, hassa veya terkibini makine, cihaz, tezgâh, alet veya diğer vasıta ve kuvvetlerin yardımı ile veya sadece el emeği ile kısmen veya tamamen değiştirmek veya bu maddeleri işlemek suretiyle devamlı ve seri halinde imal veya istihsal eden yerlerle madenlerin çıkarılıp işlendiği yerler sanayi işletmesi, buralarda yapılan işler sanayi işleri ve buraları işletenler sanayici sayılır. 

Devamlı ve seri halinde tamirat yapan müesseselerle elektrik veya sair enerji istihsal eden santraller, gemi inşaatı gibi büyük inşaat yerleri ile bilişim teknolojisi ve yazılım üreten işletmeler de bu madde şümulüne girer”

Kanunun 2’nci maddesine göre de,

“Sanayi işletmelerinin Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığında tutulacak sanayi siciline kaydettirilmesi ve mukabilinde alınacak sanayi sicil belgesinin icabında salahiyetli memurlara ibraz olunması mecburidir.”

Bu hükümler çerçevesinde hizmet üreten işletmelerin sanayi işletmesi olarak kabul edilmesi, sanayi sicil belgesi edinmesi mümkün değildir.

Dolayısıyla indirimli kurumlar vergisinden yararlanması da mümkün değildir. 

Ancak bilişim teknolojisi ve yazılım üreten işletmeler sanayi işletmesi olarak kabul edilmekte olup bunlar sanayi sicil belgesi edinebilmekte ve dolayısıyla indirimli kurumlar vergisi uygulamasından yararlanabilmektedirler.

Hangi Kurum Kazançları İndirimli Kurumlar Vergisinden Yararlanabilecektir?

İndirimli kurumlar vergisi kapsama giren işletmelerin tüm kazançlarına değil ihracat veya imalattan elde edilen kazançlarına uygulanabilmektedir.

Buna göre,

· İhracat yapan kurumların münhasıran ihracattan elde ettikleri kazançları 

· İmalatçıların münhasıran üretim faaliyetinden elde ettikleri kazançları

indirimli Kurumlar Vergisinden yararlanabilecektir. 

İmalatçı ihracatçı işletmeler öncelikle imalat ile ilişkilendirilen kazançlarına indirim uygulayabilecek, söz konusu ürünlerin ihracı nedeniyle bir daha indirimden yararlanamayacaktır.

Uygulanacak İndirimli Oran Nedir?

İndirimli kurumlar vergisi oran uygulaması 2022 yılı kazançlarına uygulanarak başlayacaktır. 2022 yılı kazançlarına uygulanacak kurumlar vergisi oranı %23’tür. Bu oran bir değişiklik olmazsa 2023 yılı kazançlarından itibaren orijinal oran olan %20 olarak uygulanmaya devam edecektir. Bu çerçevede indirim kapsamında olan mükelleflerin indirim kapsamındaki kazançlarına 2022 yılı için %22, 2023 yılı ve sonraki yıllar için %19 oranı uygulanacaktır.

Değerlendirme

Ülkemizde üretimin ve ihracatın desteklenmesi amacıyla getirilen indirimli kurumlar vergisi uygulaması genel amacı çerçevesinde doğru bir yaklaşımdır. Ancak özellikle istihdama önemli katkısı bulunan hizmet işletmelerinin kapsam dışı kalması bir eksikliktir. 

Kurumlar vergisi oranının önce artırılıp sonra bazı kurumlara destek için indirilmesi doğru bir vergi politikası uygulaması değildir. Düşük bir kurumlar vergisi oranının tüm kurumları kapsayacak şekilde uygulanması, istisna ve indirimlerin mümkün olduğunca elimine edilmesi ekonomik büyüme ve istihdam bakımından en uygun politika yöntemidir. 

Ayrıca bu türden düzenlemeler gerek mükellefler gerekse Gelir İdaresi bakımından uygulanması oldukça zor düzenlemelerdir. Mükellefler indirim kapsamındaki kazançlarını tespitte oldukça zorlanacaklardır. 

Gelir İdaresinin konu ile ilgili olarak çıkaracağı tebliğde indirim kapsamındaki kazancın nasıl tespit edileceğine yönelik ayrıntılı açıklamalar yapmasında yarar vardır. Özellikle indirim kapsamındaki kazançla ilişkilendirilebilecek gelirlerin neler olabileceğinin tebliğde ayrıntılı bir şekilde yer almasında yarar vardır.