Haziran ayında Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı 2022 yatırım ödeneklerinin BT ile olan ilişkisine dair “Kamu Bilgi ve İletişim Teknolojileri Yatırım Raporu”nu açıkladı. Buna göre kamu bilişim yatırımları 2022 yılında 7.382 milyar TL. En çok yatırım yapmayı düşünen ilk 10 kamu kurumu ve proje ise aşağıda sırası ile Şekil 1 ve Şekil 2’de gösterilmekte.

Yukarıda Şekil 3’te gösterilen grafikten de görüleceği üzere 2002’lerde 1 milyar dolar seviyesinde olan hatta bir ara (2010-2013) 4 milyar dolara kadar çıkan kamu BT yatırımları 2022 yılında 420 milyon dolar seviyesine kadar gerilemiştir. Aslında BTK Başkanlığının mobil iletişim altyapısı ve Fatih projesini çıkarsak (Şekil 2) Toplam Kamu BT ödeneği 350 milyon dolar civarındadır.

2000’li yılların başında e-devlet dönüşümünde önemli atılımlar yapan ve birçok e-devlet uygulaması geliştiren ülkemiz e-devlet endekslerinde son zamanlarda yerinde saymakta ve geri düşmektedir. Bu konuyu dergimizin mayıs sayısında “Türkiye’nin E-Devlet Serüveni” başlığı ile işlemiştim. Endüstri 4.0, yapay zekâ, bulut bilişim, metaverse konuştuğumuz günümüzde bu yatırımların katlanarak artması gerekirken dolar bazında 2002’nin de altına düşmemiz hayli üzücü. Oysa son on yılda dolar bazında Çin %138, Hindistan %99, ABD %55 oranında yatırımlarını artırdılar. Geçenlerde Meclise sevk edilen ve alt komisyondan geçen ek bütçede sermaye giderlerinde %56 sermaye transferlerinde %136 artış öngörülmüş durumda. Aşağı yukarı 100 milyar TL’lik bir artışa işaret eden bu tutar umarım bilişim ödeneklerine de aynı oranlarda yansıtılır.

Öte yandan yine haziran ayında TÜBİSAD her yıl yayınladığı "Bilgi ve İletişim Sektörü 2021 Pazar Verileri" raporunu yayınladı. Buna göre dünya bilgi ve iletişim sektörü pazarı 2021 yılında bir önceki yıla oranla %13 artarak 4.260 Trilyon dolar seviyesinde gerçekleşmiştir. Yine aynı rapordan aldığım ve aşağıda Şekil 4’de gösterilen bilgilere göre Türkiye bu pazarın yalnızca 29,9 milyar dolarını oluşturmakta bu da dünya pazarının yalnızca %0,70’ine tekabül etmektedir.

Bilişim Teknolojilerinin çok katma değerli olduğu, amiyane tabirle 1 koyup 10 alabildiğimizi yıllardır söylüyoruz. Nitekim yine aynı raporun “Türkiye’deki Teknokentler” bölümünde teknokentlerimizdeki şirketlerin %63 oranında ihracatlarını artırdıklarını görüyoruz. Teknopark ve Ar-Ge merkezlerine verilen teşviklerin ve desteklerin ne kadar anlamlı olduğunu da bu istatistikler kanıtlıyor.

Ülkemizin son zamanlarda yaşadığı döviz ve kur sıkıntısını bu sektörden yaptığımız ihracatı artırarak aşabiliriz. Bu açıdan 20/04/2022 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanan 5447 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe giren, “Türkiye Bilişim Sektörünün Uluslararasılaşması ve Turquality (Bilişimin Yıldızları) Programı”nı çok önemsiyorum. Şu ana kadar edindiğimiz izlenim program çok yerinde ve programa büyük bir ilgi var. Teşvik, "giriş", "büyüme" ve "global ölçek" seviyeleri olarak adlandırılabilecek 3 ayrı paketten oluşuyor ve satışa hazır ticarileşmiş ürünü bulunan firmalar için geçmişte olduğu gibi ihracat hacmine yönelik herhangi bir ön şart da yok.

Bir diğer güzel haber 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu ve 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun’da önemli değişiklikler yapılarak 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren yürürlüğe giren düzenleme. Buna göre yıllık beyanname üzerinden istisna edilen kazançları tutarı 1.000.000 TL ve üzerinde olan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından, bu tutarın %2'sinin Türkiye'de yerleşik girişimcilere yatırım yapmak üzere kurulmuş girişim sermayesi yatırım fonu paylarının satın alınması veya girişim sermayesi yatırım ortaklıkları ya da bu kanun kapsamındaki kuluçka merkezlerinde faaliyette bulunan diğer girişimcilere sermaye olarak konulması şart koşulmakta. Bu kararı da çok önemli ve faydalı buluyorum. Buna ilaveten yine aynı kanunda teknopark ve ar-ge şirketlerinin, istihdam ettikleri doktora öğrencisi ile fizik, kimya, biyoloji ve matematik temel bilimlerinden mezun çalışanlarının 2 yıl süreyle Bakanlık tarafından fonlandığını da ayrıca belirtmek isterim.

Son güzel gelişme de dergimiz ile beraber Hazine ve Maliye Bakanlığının himayelerinde 12-14 Haziran tarihleri arasında “Urfa 4.0 Tarihin Sıfır Noktasından Geleceğe” etkinliğini başarı ile tamamladık. Tarım, Turizm, Tekstil ve Teknoloji alanlarında 4 çalıştayın bulunduğu etkinlikte ben de Teknoloji çalıştay üyelerinden biriydim. Bilgi teknolojileri ekosisteminin geliştirilmesi, girişimcilik ve yenilikçi düşünce ekosisteminin geliştirilmesi, tarım teknolojileri ekosisteminin geliştirilmesi, nitelikli insan kaynaklarının yetiştirilmesi ve Ar-Ge kültürünün geliştirilmesi olmak üzere 4 ana başlıkta önerilerimizi paylaştığımız çalıştay çok verimli geçti. Şanlıurfa’ya ve Ülkemize hayırlı olmasını diliyor temmuz ayının başında erişeceğimiz Kurban Bayramınızı şimdiden kutluyorum.

Son Söz: "Başarılı olmak istiyorsan tek bir kurala saygı duymalısın; Kendine asla yalan söyleme." Paulo Coelho

 

Email: yenalarslan@ictmedia.com.tr

Twitter: @yenalarslan1

Linkedin: https://www.linkedin.com/in/yenalarslan