2022’de Neler Oldu?

Bu ay ki yazımda  bilişim alanında 2022’nin öne çıkan başlıklarını sizler için derlemeye çalıştım.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının “Kamu Bilişim Hizmet Alımı Kapsamında Katılımcıların Yetkilendirilmesi Hakkında” Yönetmeliği 29 Haziran 2022 tarih ve 31881 sayılı Resmî Gazete’de yayımlandı.

18/05/2022 tarihli ve 31839 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile KİK tarafında, 03/10/2022 tarihi veya sonrasında yapılan tüm açık ihaleler ile 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin (b), (c) ve (f) bentleri gereğince pazarlık usulü ile gerçekleştirilen ihalelerin, elektronik ihale (e-ihale) yöntemi ile yapılmasının zorunlu olacağı duyuruldu.

14 Eylül 2022 tarih ve 31953 sayılı Resmi Gazete ile “Elektronik Mühüre İlişkin Usül ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” yayımlandı.

Kamu kurumları ve kritik altyapı hizmeti veren işletmelerde veri güvenliğinin sağlanması amacıyla Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi (DDO) tarafından ortaya konan Bilgi ve İletişim Güvenliği Rehberi denetimlerinin ilki 2022 yılında kurumlarca gerçekleştirildi.

2021 yılında 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunun güncellenmesi ile öngörülen AR-GE ve tasarım indiriminden veya teknoparklarda kazanç istisnasından yararlananların firmaların tabi olduğu girişim sermayesi yatırımı yükümlülüğü 01.01.2022’den itibaren başladı.

Uluslararası arenada yüksek rekabet gücüne sahip teknoloji girişimciliği ekosisteminin oluşturulması ve ülkemizin girişimler için bir çekim merkezi konumuna getirilmesi amacıyla Ulusal Teknoloji Girişimciliği Stratejisi açıklandı.

Vestel, Türkcell, Anadolu Grubu ve KÖK ortaklığında geliştirilen yerli elektrikli araç TOGG‘un seri üretimine başlandı. 2030'a kadar 5 modele ulaşmayı hedefleyen TOGG 2022 de tanıtılan ilk modelinin bu yılın ilk çeyreğinde satışa sunmayı hedefliyor. İlk etapta 100 bin adet üretilecek aracın ilk müşterileri Türkiye Cumhuriyeti büyükelçileri ve 81 şehrin valileri olacak

2022 yılında ABD-Çin teknoloji savaşları hız kesmeden devam etti hatta buna Hindistan da eklendi diyebiliriz. Google, Translate uygulamasının kullanımını Çin'de durdurdu. ABD yönetimi, 7 Ekim’de Çin’in çip teknolojisine erişimini büyük ölçüde yasakladı. Buna göre bazı yüksek teknoloji ürünü çipler, çip üretiminde kullanılan makineler, çip tasarımında kullanılan yazılımların Çine satışı yasaklandı. ABD Ticaret Bakanlığı; havacılık ekipmanı, kimyasallar ve bilgisayar çipleri üreticileri dahil 36 Çin merkezli yüksek teknoloji şirketinden ihracatı yasakladı. ABD Senatosu, kamu ve hükümet cihazlarında TikTok yüklenmesini yasaklayan teklifi kabul etti. Hindistan, başta Baidu, Weibo, Tencent, ZTE, Huawei, Tiktok olmak üzere Çinli teknoloji firmalarına yaptırım uygulamaya başladı. Apple gibi Amerikan devleri Samsung gibi Güney Kore firmaları üretimin bir kısmını Hindistana kaydırmaya başladı.  Öte yandan 2022 yılında Amerikan teknoloji devleri FED’in faiz artışlarına başlaması ile beraber borsada büyük kayıplar yaşadı. Bunların başında %70’e varan kaybıyla TESLA geldi.

Elon Musk'ın, Twitter'ı 44 milyar dolara satın aldı. Bir başka Elon Musk şiketi olan SpaceX dünya geneline uydu tabanlı internet erişimi sunan Starlink Antarktika'yı da kapsayacak şekilde 7 kıtada hizmet verir hale geldi. Ukrayna ve İranda kullanıcılara ücretsiz hizmet sunarak internete erişim özgürlüğünde yeni bir çağ başlattı.

OpenAI şirketi tarafından geliştirilen görselleştirme odaklı DALL-E algoritması, yüklenen yüz fotoğraflarını kullanarak görsel üretebilme yeteneğini kullanıma açtı. Sosyal medyayı resmen sallayan şirket bunun üstüne bir de GPT-3.5 dil modelini temel alan sohbet robotu ChatGPT'i beta olarak kullanıma sundu. Chat GPT henüz test aşamasında olmasına rağmen kabiliyetleriyle dikkatleri üzerine çekmeyi başardı. Hatta ChatGPT'nin Google'ın yerini alacağı dahi konuşulmaya başlandı.

Avrupa Birliği satılan tüm elektronik cihazlarda "USB-C" girişinin kullanılmasını zorunlu kılan teklifi kabul etti. Türkiye deki sosyal medya yasasına benzer şekilde Avrupa Birliği'nin sosyal ağların içeriği denetleme konusundaki sorumluluklarını düzenleyecek “Dijital Hizmetler Yasası” (Digital Services Act) 2024'ten itibaren yürürlüğe girecek şekilde yasalaştı. Öte yandan Avrupa Birliği karbon salınımının azaltılması ve döngüsel ekonomi anlamında önemli adımlar attı. Buna göre bu yıldan itibaren Avrupa Birliğine satılan malların karbon ayak izleri hesaplanmak zorunda.

Kripto dünyası açısından 2022 yılında büyük kayıplar yaşansa da Orta Afrika Cumhuriyeti, El Salvador'dan sonra Bitcoin'i resmi para birimi olarak kabul eden ikinci ülke oldu. ABD de yapılan bir araştırmaya göre, Ekim 2022 itibarıyla kriptoya en çok yatırım yapan 16-64 yaş grubuna mensup internet kullanıcısının bulunduğu ülke %25,8 ile Türkiye oldu. Dünya ortalamasının %12,3 olarak belirtildiği araştırmada Türkiye'yi Arjantin, Filipinler, Güney Afrika gibi ülkeler takip etti.

Son Söz,

“Düşüncenin doğasında iletilmek vardır: yazılmak, konuşulmak, gerçekleştirilmek. Düşünce çimen gibidir. Işığı arar, kalabalıkları sever, melezlenmek için can atar, üzerine basıldıkça daha iyi büyür.” Ursula Kroeber Le Guin

2023’de bol bol düşünmek, tartışmak ve konuşmak dileğiyle…