ICT Media
İş yapış modellerini değiştirmesi planlanan Blockchain, gündemden düşmüyor. Elektronik imza pazarında özel sektöre hizmet veren şirketler arasında yaklaşık yüzde 70’lik pazar payıyla lider konumda yer alan, sektördeki mobil imza sertifikalarının da yaklaşık yüzde 100’ünü üreten E-GÜVEN, yeni bir hizmeti kullanıma almak üzere. Blockchain mimarisine yeni bir katman ekleyerek gönderici ve alıcının belli olduğu, kimliksiz bir yapıdan kimlikli bir yapıya geçişi olanaklı hale getirmeyi planlayan E-GÜVEN’in Genel Müdürü Can Orhun, Blockchain ile e-imzayı entegre edecekleri proje hakkında soruları cevaplandırdı.
Blockchain sistemine bakış açınızı öğrenebilir miyiz?
Blockchain sistemini uzun zamandır takip ediyoruz. Blockchain, yeni bir dünya yaratacak ama oluşturduğu ve önemli bir kısmının henüz varsayıma dayalı olduğu bu yeni dünyanın sınırları tam olarak öngörülemiyor. Günlük hayatta nasıl kullanılacağının netleşmesi gerekiyor. E-GÜVEN olarak Blockchain konusunda iki yaklaşımımız mevcut. Birincisi, Blockchain’i mevcut sistemlerimize, ana işimiz olan e-imzaya nasıl entegre edebileceğimize ve buna bağlı olarak nasıl yeni bir katma değer katabileceğimize odaklanıyoruz. Diğer yaklaşımımız ise bu sistemle yeni uygulamaları kullanıma sunmak. Blockchain ile e-imza tarafında neler yapabiliriz sorusu, ana odağımızı oluşturuyor.
E-imza ile Blockchain’i nasıl entegre etmeyi planlıyorsunuz?
Blockchain, çok güvenli, faydalı, otoriteden bağımsız hareket etme olanağı sağlayan, verilerin dağıtık yapıda olduğu, kimliksiz bir dünya. Bu teknolojide kimliğin doğrulandığı bir yapı istendiğinde Blockchain’in üzerine yeni bir katman eklenmesi gerekiyor. Biz de tam burada devreye girip mevcut sisteme, yeni bir mimari katman ekleyerek Blockchain ile e-imzayı entegre etmek istiyoruz. Blockchain üzerinden kimliğin kesin olarak doğrulanabileceği bir teknolojiyi hayata geçirmeyi hedefliyoruz. Kimlik doğrulaması, bankacılık, finans veya sigorta gibi sektörlerde kritik öneme sahip. Elektronik ortamda ticari işlemlerin ve bilgi alışverişinin güvenli biçimde yapılmasına olanak veren, kimlik doğrulamasının yapıldığı elektronik sertifika üretiyoruz. BTK tarafından yetkilendirilmiş Türkiye’nin ilk Elektronik Sertifika Hizmet Sağlayıcısı konumundayız. Bu konuda kendimizi hem kullandığımız teknoloji hem de regülasyona tabi olma açısından otorite olarak konumlandırıyoruz.
Bu yeni sistemde kullanıcıların kimlik bilgilerinin paylaşılması nasıl gerçekleşecek?
E-imza talep edildiğinde, yasanın kabul ettiği gerçek bir kimlik oluşturulmuş olunuyor. 5070 Sayılı Elektronik İmza Kanunu’nda tarif edilen, ıslak imza ile aynı hukuki geçerliliğe sahip e-imza, elektronik işlemlerde gönderilen bilginin yolda değişmediğini, gönderen kişiye ait olduğunu ve inkâr edilemeyeceğini garantiliyor. E-GÜVEN tarafından onaylanan e-imzada kullanıcı bilgileri, kullanılan cihazda yer alıyor. Blockchain’i güvenli yapan faktör, dağıtık veri tabanlı olması. E-imza verileri de her kullanıcıda ayrı ayrı tutulduğu için burada da dağıtık bir veriden bahsediyoruz. Bu iki dağıtık veriyi akıllı sözleşmeler ile de entegre ederek, kullanıcının kendi isteğiyle, istediği kimlik bilgilerini, Blockchain üzerinde yine istediği zaman kullanabileceği bir yapıyı kullanıma almayı planlıyoruz.
Düzenleme konusundaki fikirleriniz nelerdir? Sistem ne zaman kullanıma sunulacak, bankaların yaptığı çalışmalardan ne farkı olacak?
Blockchain teknoloji olarak ne olduğu belli olsa da henüz gri bir alan. Gündemde üst sıralarda, popüler, çok konuşulan bir konu ama henüz regülasyonu yok. İnternetin ilk kullanılmaya başlandığı yıllarda olduğu gibi, bu teknolojinin de yasal düzenlemelerinin zamanla yapılacağını düşünüyorum. Mevzuatı olan bir teknolojinin, Blockchain ile entegre edilmesinin daha kolay olacağını söyleyebilirim. E-imzanın bir tanımı, yasal geçerliliği, mevzuatı var. Sistem tasarımları tamamlandı, mimari geliştirildi. Şu an yazılım aşamasındayız. 2005’te ilk e-imzayı, 2007’de ise ilk mobil imzayı ürettik. Şimdi de hayatın gerekliliklerine dayanan, ihtiyaç temelli, fayda odaklı bir bakış açısıyla bir ilki daha gerçekleştirmeyi planlıyoruz. 2018’de yeni sistemimizi kullanıma sunmuş olacağız. Bankalar, kendi veri tabanlarındaki kimlik bilgilerini Blockchain üzerinde tutma çalışmaları yapıyor. E-GÜVEN gibi bir otorite tarafından verilen e-kimliğin kullanıcının kendi iznine bağlı olarak kullanılmasını hedefliyoruz.
