Yapay zekâ teknolojilerinin kişisel veriler, sağlık, askeri ve savunma amaçlarıyla kullanımı konusunda hem ulusal hem de uluslararası düzeyde kapsamlı ve etkili yasal düzenlemeler gereklidir. Bu düzenlemeler, teknolojinin güvenli, etik ve adil bir şekilde kullanılmasını sağlamak için kritik öneme sahiptir.
TD SYNNEX Türkiye Teknoloji Çözümleri ve Yeni Nesil Teknolojiler Direktörü Hakan Duman, yapay zekâ teknolojisinin hızla gelişmesinin toplum üzerinde olumlu ve olumsuz çeşitli etkiler yarattığına dikkat çekti. Bu etkileri değerlendirmek ve uygun yasal düzenlemeler yapmanın teknolojinin etik ve güvenli bir şekilde yayılmasını sağlamak için kritik öneme sahip olduğunu belirten Duman, “Yapay zekâ teknolojisinin hızla gelişmesi, toplum üzerinde olumlu ve olumsuz çeşitli etkiler yaratmaktadır. Bu etkileri değerlendirmek ve uygun yasal düzenlemeler yapmak, teknolojinin etik ve güvenli bir şekilde yayılmasını sağlamak için kritik öneme sahiptir. Yapay zekâ, iş dünyasından sağlık sektörüne, güvenlikten eğitime ve daha birçok alanda kullanılmaktadır. Olumlu etkileri verimlilik artışı, karar verme süreçlerinin iyileştirilmesi, otomasyonun yaygınlaşması, kişiselleştirilmiş hizmetlerle beraber ve iş süreçlerinin optimize edilmesiyle şirketlerin rekabet gücünü artırabilir. Yeni iş alanları ortaya çıkabilir. Olumsuz etkileri ise işsizlik, gizlilik ihlalleri gibi konular ön plana çıkacaktır. Karar verme süreçlerinde, otonom sistemlerin kullanılmasıyla beraber şeffaflık ve etik konularında sorunları beraberinde getirecektir. Durum bu iken mevcut yasal düzenlemeler yapay zekânın hızla yaygınlaşması ile geride kalmıştır. Yasalar değişen teknolojinin hızına yetişememektedir. Bu durum mevcut yapıda boşluklar oluşturmaktadır. Veri koruma ve gizlilik, şeffaflık, etik ve sorumluluk üzerine yasalar geliştirilmeli, mevzuatlar uluslararası bir standarda oturtulmalıdır” dedi.
Hakan Duman, yapay zekâ teknolojilerinin kişisel veriler, sağlık, askeri ve savunma amaçlarıyla kullanımı konusunda hem ulusal hem de uluslararası düzeyde kapsamlı ve etkili yasal düzenlemelerin gerekli olduğunu kaydetti. Bu düzenlemelerin teknolojinin güvenli, etik ve adil bir şekilde kullanılmasını sağlamak için kritik öneme sahip olduğunu kaydeten Duman, “Bunun için uluslararası iş birliği ile standartlar oluşturulmalı, verinin güvenliği sağlanmalı, etik ve hukuki çerçeveleri belirlenerek mülkiyet hakları korunması için bağımsız denetim kurumları oluşturulmalıdır” diye konuştu. Yapay zekâ teknolojilerinin uluslararası düzeyde regüle edilmesi ve yönetilmesi için iş birliği oluşturulması kaçınılmaz olduğunu kaydeten Duman, şöyle devam etti: “Bu iş birliğinin adımları; standartların belirlenmesi, denetim ve uyum süreçleri, bilgi paylaşımın artmasıyla etik ilkelerin net bir şekilde uygulanmasından geçer. Evrensel etik kurallarının belirlenmesi, şeffaflık, insan hakları, adalet, eşitsizlik ve eğitim konularının yasal düzenlemelerle netleştirilmesi gerekmektedir.” Duman, Avrupa Parlamentosu’nun onayladığı Avrupa Yapay Zekâ Yasası ile ilgili şunları söyledi: “Avrupa Parlamentosu’nun onayladığı AI yasası ile çerçevenin belirlenmesi, yapay zekâ teknolojilerinin geliştirilmesi ve kapsamının genişletilmesi amaçlanmıştır. Bu yasa ile oluşturmak istenen temel hususlar şu şekilde özetleyebiliriz:
- Sınıflandırma: Yasa 4 ana risk düzeyinde sınıflandırma yapıyor. Bunlar; sıfır risk, minimum risk, sınırlı ve yüksek olarak gruplandırmıştır.
- Şeffaflık: Bu kriter ile hesap verebilirliğinin ve net bilginin sağlanması amaçlanıyor.
- Kapsam: Yasa, sağlayıcının nerede olduğuna bakmaksızın AB içinde kullanılan tüm yapay zekâ sistemlerini kapsama altına almaktadır.
- Etik: Yapay zekânın insan merkezli, değerlere ve temel haklara saygılı olmasını baz alarak bu teknolojiyi etik kurallar çerçevesinde ele almaktadır.
- Destek: Küçük şirketleri destekleyecek önlemler içermektedir.
- Uygulama: Geliştirilen sistemlerin yapay zekâ yasalarına uymaları için 36 ay gibi bir süre belirlenmiştir.”
Hakan Duman, Türkiye'de yapay zekâ teknolojilerinin regülasyonu konusunda mevcut durumu ise şeyle değerlendirdi: Türkiye’de Gazi Üniversitesi yapay zekâ merkezi, toplumsal fayda ve sürdürülebilirlik, tarafsızlık, şeffaflık, açıklanabilirlik, güvenilirlik, hesap verilebilirlik, gizlilik ve mahremiyete saygı gibi ilkeleri benimsemektedir. Yukarıda da vurguladığımız gibi kapsamlı yapay zekâ yasası, denetim kurumları, şeffaflık, eğitim ve farkındalık, uluslararası iş birlikleri gibi alanlarda atılacak adımlar, Türkiye’de yapay zekâ teknolojilerinin etik, güvenli ve topluma faydalı olacak şekilde geliştirilmesi ve adil bir şekilde uygulanması için önemli temel taşları olacaktır.”