ICT Media
Türk mobil oyun şirketi Peak Games’in, geçen ay 1.8 milyar Dolar gibi rekor bir fiyata ABD’li oyun devi Zynga’ya satılmasıyla birlikte, global teknoloji fonları ve melek yatırımcılar gözlerini Türkiye’nin yükselen startuplarına dikti. Ürettikleri teknolojilerle hayatı kolaylaştıran, geliştirdikleri uygulamalarla aynı anda milyonlarca kullanıcıya dokunabilen startuplar, gündelik hayatın her alanında kendini gösteriyor ve 3-5 yıllık bir sürede milyarlarca dolarlık değerlere ulaşabiliyorlar.
Yeni ekonominin yeni dumansız fabrikalarının “startuplar” olduğunu kaydeden TTT Global Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Akın Arslan, şunları söyledi: “Yeni ekonominin, yeni dumansız fabrikaları, asırlık şirketlere meydan okuyor. Intel, Shell, DHL, UPS, GM, Ikea, Maersk, Walmart, Saudi Aramco, Daimler, BMW gibi çok sayıda dev grup, geleceği startup’larda arıyor. Shell, Ikea gibi gruplar, kendi bünyelerinde onlarca milyar dolarlık risk sermayesi fonları kurdular ve her yıl yüzlerce startup’a yatırım yapıyorlar. Ülkemizdeki Teknoloji Startup’ları, 5 yılda 20 Milyar Dolarlık yabancı sermayeyi Türkiye’ye çekebilir” dedi.
Dünyanın en değerli 100 markasının, 20 yıllık geçmişi bulunmuyor
Dünyanın en değerli 100 markasının büyük çoğunluğunun 20 yıllık geçmişi bile olmayan teknoloji firmaları olduğunu belirten Dr. Akın Arslan, şunları anlattı: “Microsoft, Amazon, Apple, Google gibi markaların Pazar değerleri 1 trilyon doların üzerinde. Dünyamızda, her yıl 10 yıllık geçmişi dahi olmayan 100’ün üzerinde yeni teknoloji şirketi milyar dolarlık (unicorn) değere ulaşıyor. Unicorn olan şirketlerin yaklaşık %27’sinin 5 yıllık geçmişi yok ve bu süre her geçen gün daralıyor. Çalışan sayısı 100 kişi bile olmayan, çok sayıda milyar dolarlık şirket bulunuyor. Amerika, Avrupa ülkeleri, İsrail gibi birçok ülke, teknoloji yatırımlarını ve Startup’ları desteklemek için her yıl milyarlarca dolar destek ayırıyorlar ve geleceği parlak teknoloji startup’larını bünyeye çekmek için ayrıcalıklı teknoloji bölgeleri kuruyorlar” diye konuştu.
Türkiye’de ilk 4’ü, Peak Games, Tırport, Getir ve Trendyol paylaşıyor
Dünyada şirketlerin, yatırımcıların ve yatırım fonlarının çok sayıda algoritma ve kriter ile sıralandığı Global Crunchbase endeksleri hakkında bilgiler veren Dr. Akın Arslan, şunları kaydetti: “Crunchbase Türkiye sıralamasının zirvesinde ABD’li Zynga’ya 1.8 Milyar dolara satılan Peak Games bulunuyor. İkinci sırada, Avrupa’nın ilk 3 lojistik teknolojisi arasında yer almayı başaran ve arttırılmış zekayla güçlendirilmiş lojistik operasyon yönetimi platformu kuran Tırport yer alıyor. Tırport’u, Getir ve Trendyol takip ediyor. Özellikle, birçok teknoloji gurusu, lojistik sektörünün önümüzdeki 5 yıl içinde dijital dönüşümün en yoğun yaşanacağı sektör olacağının altını çiziyor. Coyote, Convoy, Project44, NextTrucking, Flexport, Manhang, Delhivery, Rivigo, Blackbuck gibi lojistik teknolojilerinin milyar dolarlık şirketlere dönüştüğü pazarda, onları Brezilya’dan CargoX, Almanya’dan Sennder ve Forto, Türkiye’den Tırport, İspanya’dan OnTruck, ABD’den Fourkites takip ediyor. Özetle, Peak Games yatırımı, ülkemiz start-up dünyasını tetikleyecektir. 2020 büyük yeni yatırımların yılı olabilir. 2021 ve 2022’de Türkiye’den 5-10 bandında unicorn çıkabileceği beklenmelidir. Bu süreçte, konum-tabanlı pazaryeri uygulamaları, gömülü akıllı teknolojiler, yapay zeka destekli sağlık çözümleri, akıllı lojistik yönetim teknolojileri ön planda olacaktır” şeklinde konuştu.
Türkiye’deki startup’ların unicorn yolculuğu
- 1998 yılında kurulan, Türkiye’nin en köklü ve en değerli e-ticaret devi Hepsiburada pandemi döneminde cirosunu en çok arttıranlar arasındadır. 2015 yılında Abraaj fonuna 400 Milyon dolar değerlemeden %25 hissesini satan grubun muhtemel değeri milyar doların üzerindedir.
- Türkiye’nin en büyük elektronik ticaret ve ilan platformu olan sahibinden 2000 yılında hayata geçti. Ayda 45 milyonun üzerinde kullanıcısı bulunan bu yenilikçi şirkette 600’ün üzerinde kişi çalışıyor. Bugüne kadar kendi büyümeyi tercih eden ve yatırım almayan grubun değeri, dünyadaki emsalleriyle kıyaslandığında birkaç milyar dolar seviyesindedir.
- 2011 yılında Türkiye’yi heyecanlandıran satışlardan birisi, 2001 yılında kurulan e-ticaret sitesi Gittigidiyor’un global e-ticaret devi eBay’a 217.5 milyon dolara satılmasıydı. Herkesin dikkati Gittigiyor’a ve ekibine odaklanmıştı.
- 2011 yılında MIH Allegro B.V, Türkiye’nin ilk kişiselleştirilmiş e-ticaret sitesi ve aplikasyonu olan Markafoni’nin %71.2’sini 200 Milyon dolara satın aldı ve kısa süre içinde tamamına sahip olmuştu.
- 2001’de kurulan Yemeksepeti.com, bu çıtayı çok daha yukarı taşıdı. Alman Delivery Hero’ya 2015 yılında 589 Milyon dolar gibi oldukça iyi bir fiyata satıldı. Yemeksepeti’nin bu değerlere satılması özellikle gençleri heyecanlandırdı. Çok sayıda teknoloji startup’ı kurulmaya ve hayata geçmeye başladı.
- Türkiye’de resmi olarak ilk milyar dolarlık şirket satışı 2018’de Trendyol oldu. Çin’in en büyük e-ticaret devi Alibaba, Trendyol’un %75’ine 728 milyon dolar ödedi.
- 2015 yılında hayata geçen, şehir merkezlerine kurduğu dağıtım ağıyla yüzlerce ürünü evlere 5-10 dakika içinde getirme iddiasında bulunan Getir, Silikon Vadisi’nin önde gelen ABD’li yatırımcılarından Michael Moritz’ten 25 milyon dolar Seri A yatırımı aldı. Getir, bu yatırım turunda toplam 38 milyon dolar topladı.
- 2020 yılında, 100 kişilik Türk mobil oyun şirketi Peak Games’in 1.8 Milyar Dolara ABD’li oyun devi Zynga’ya satılması dünyada dikkatleri Türkiye’ye çevirdi.
