ICT Media
TUYAD, Türkiye’nin ilk Uluslararası Uzayda Savunma Çalıştayı’nı 15 Mayıs’ta İstanbul’da gerçekleştirdi. Çalıştayda, farklı ülkelerden konuşmacılar uzay, uzay savaşları, uydular, yeni uzay çağı ve gelecek uzay teknolojileri hakkında görüşlerini bildirdiler.
“Cubesat Vision International Space Defence Workshop” başlığı altında gerçekleşen çalıştayın açılış konuşmasını TUYAD Başkanı Hayrettin Özaydın yaptı. Etkinliğin ana konuşmacıları arasında Contec firmasının CEO’su Dr. Sunghee Lee, Intelsat Başkan Yardımcısı Murat Yavuz ve Telespazio Başkan Yardımcısı Alessandro Caranci yer aldı.
Delta-V firmasının Uzay Sistemleri Müdürü Mehmet Can Ünlü, Reliasat firmasının CEO’su Gurvinder Chohan, Türkiye Uzay Ajansı’ndan Ali Baygeldi, KSAT Direktörü Kenneth Olafson, Qubitrum CEO’su Kadir Durak, TÜBİTAK Uzay’dan Can Bayraktar, DAC Direktörü Gennaro Russo, Aerospace Cluster Association’dan Yalçın Yılmazkaya ve 3i3 Signature kurucusu Philippe Boissat gibi alanında uzman panelist, katılımcılara güncel bilgiler sundular.
Çalıştayda toplantıların moderatörlüğünü Halit Mirahmetoğlu, Dr. Medeni Soysal, Dr. Umut Yıldız ve Prof. Alim Rüstem Aslan yaptı. 300’ü aşkın ziyaretçinin aktif katılımı ve etkileşimli soru-cevap bölümleri nedeniyle geç saatlere kadar süren çalıştayın değerlendirilmesi ve sonuç raporu, uydu ve haberleşme teknolojilerinde danışmanlık hizmeti veren Hedef Koç Danışmanlık Şirketi tarafından sunuldu. Çalıştay sonuç raporuna göre, ülkeler arasındaki uzay yarışının hız kazandı. Türkiye dahil olmak üzere dünyada 77 ülkenin kendi uzay ajansını kurduğu ve tüm gelişmiş ülkelerin silahlı kuvvetlerinin kendi uzay savaş komutanlıklarını faaliyete geçirdi. Ayrıca, bu alanda çalışmaya başlayan startup şirketlerine her yıl binlercesi katılıyor. Bilinen ticari uydu pazarının yanı sıra askeri unsurları da barındıran yeni ve uzay odaklı büyük bir ticari alan açılıyor. Raporda, toplam 630 milyar dolarlık bu pazarın her yıl %9 büyüyerek 2035 yılında 1.8 trilyon dolarlık bir pazar değerine ulaşacağı bilgisi de yer aldı.
Raporda çalıştayın çıktısı olarak Yeni Uzay Çağında üç ayrı kategori değerlendirildi:
Kullanım senaryoları kategorisinde:
- Uzaydan gözetleme, algılama, sınıflandırma, tanımlama, istihbarat ve yönlendirme gereksinimlerinin yeni nesil küçük uydularla çok geniş coğrafyalarda ekonomik olarak sağlanabileceği, bu alanda sürekli geliştirilen SAR radarları, metre altı çözünürlüğe sahip kameralar, yeni nesil sensörler, yüksek çözünürlüklü imaj işleme teknikleri ve AI teknolojilerinin öne çıktığı,
- IOT uygulamalarının uzaydan tespit, izleme ve harekete geçirme amaçlı olarak çokça kullanılacağı
Uzayda teknolojik ilerlemeler ve trendler kategorisinde:
- Çoklu ve Hibrit Sistemler
- Küresel Kapsama ve Takım Uydular
- Uydulararası İletişim, Lazer Haberleşme, Kuantum Şifreleme, Özel-Kapalı Uydu Networkleri
- Onboard/Yer kesiminde yapay zeka kullanımı
- Yeni Haberleşme Şebekeleri
- Küçük, Daha Küçük Uydular, Yakın Yörüngeler
Getireceği ilave sorunlar kategorisinde:
Uzay Çöpleri: Yörüngelerde bulunan 17 bin uydunun 9 bininin aktif olduğu, her yıl binin üzerinde yeni uydu atıldığı, bunların sonucunda tahmini 600 bin parçalık uzay çöpünün yarattığı çevresel sorunların yanı sıra yörüngede yer bulma, çarpışma ve operasyonel problemler gibi bir dizi problemi beraberinde getirdiği,
Otomatik olabilecek bir dünya savaşı: Sensörlerin, uzaktan algılamanın ve yapay zeka tarafından yönetilen bir uzay sistemleri ağı içerisinde küresel çapta büyük bir yıkım etkisi doğurabilecek riski beraberinde getirdiği
Siber ve Fiziksel Saldırı Tehditleri: Günlük olarak sıradan bir insanın navigasyon, broadcast, haberleşme ve verilen bazı kurumsal kamu hizmetlerinde her gün 45 ayrı uydudan servis alıyor olması ve bu uyduların açık veya gizli askeri amaçlı kullanımlarında; uyduların, ilk hedeflerden biri haline gelmesi. Hayatın normal akışı ve askeri önemler göz önüne alındığında, uzay varlıklarının korunması kurumların, askerler ve bu alanda faaliyet gösteren şirketlerin öncelikli çalışma alanlarından birini oluşturmaktadır
Uzay teknolojilerine erişimin giderek kolaylaşması, özel kullanım ve sahipliğe dahi açık olması: Bu durum şimdiden mevcut savaşların yapılış biçimin değiştirmiştir. Örneğin, Ukrayna Savaşı’nda uydulardan sağlanan bilgiyle bir sivil tarafından marketten satın alınan bir drone ile 10 milyonluk bir tankın etkisiz hale getirilebilmesi gibi durumlar artık mümkün
Uzayın ve dolayısıyla ülkelerin varoluş haklarının gelişmiş ülkelerin kontrolü altına girmesi: Fırlatma, yörünge ve frekans tahsislerinin eşitlikçi, çevreci ve sürdürülebilir bir şekilde planlanamaması ve uzayın demokratikleştirilememesi gibi bazı kritik durumlar söz konusudur. Ülkelerin uzay ajanslarının üzerinde uluslararası bir üst ajans veya BM regülasyonu henüz yoktur.
TUYAD Başkanı Hayrettin Özaydın, Türkiye'nin uzay yarışında var olması, teknolojik trendleri takip etmesi ve yeni uzay çağının getireceği sorunlara karşı savunma stratejileri geliştirmesi gerektiğini söyledi. TUYAD’ın öncülüğünde gerçekleştirilen çalıştayın uluslararası işbirliklerine vesile olmasını amaçladıklarını belirten Özaydın, TURKSAT, SAHA İstanbul, Ulak Haberleşme, C-Tech, SASAD, GUHEM, TUBİTAK Uzay gibi sektörün önde gelen kurumlarının yanı sıra yurt dışından Intelsat, Contec, QSTC, Telespazio gibi şirketlere destek ve katkılarından dolayı teşekkür etti. Özaydın, Cubesat Vision başlığı altında 'uzay ve uydu' konseptli konferanslar, çalıştaylar ve fuarlar gibi yeni etkinlikler düzenleyeceklerini bildirdi.
