
OSTİM, Ankara sanayinin kalbinin attığı bir merkez. Ortadoğu’nun en büyük organize sanayi bölgeleri arasında yer alan OSTİM, Türkiye'nin kümelenme faaliyeti alanında en çok girişimi olan bölgesi olarak da dikkati çekiyor. Merkez bünyesinde kurulan Teknopark ise bölgeye yeni bir dinamizm getirdi. Organize sanayi bölgesinde faaliyet gösteren 6 binden fazla işletmeye üniversite-sanayi iş birliği ile teknolojiye erişim imkânı sunan OSTİM Teknopark’ı ve yaptığı çalışmaları Genel Müdür Derya Çağlar’a sorduk.
ICT MEDIA: OSTİM, Türkiye’nin en büyük organize sanayi sitelerinden birisi. Neden bir teknopark kurmaya ihtiyaç hissetti? Bir organize sanayi teknoparkı olarak hedefleriniz nelerdir?
Derya ÇAĞLAR: Ankara’nın en büyük sanayi yerleşkesi olan OSTİM Organize Sanayi Bölgesi’nde kurulan Ostim Teknopark, bölgede faaliyet gösteren yaklaşık 6.200 işletmeye üniversite-sanayi iş birliği ile teknolojiye erişim imkânı sunmaktadır. Bölgemizde bir Teknopark kurulmasına ihtiyaç duyulmasının temel nedeni OSTİM OSB’nin geniş sanayi kültürü yelpazesiyle sanayi üretiminin yeni teknolojilerle ve akademik bilgi birikimi ile bütünleşerek güçlenmesinden oluşacak katma değerin şirketlere artı değer yaratmasıdır.
2018 yılında ilk firmasını kabul ederek faaliyete geçen Ostim Teknopark’ı Türkiye’de kurulan diğer teknoparklardan ayıran en önemli farkı sanayi bölgesinde kurulan bir teknopark olarak Bölge içinde seri üretime de imkân sağlayacak olmasıdır. Teknolojinin geliştirilmesinin yanı sıra, Ar-Ge çalışmaları sonucu ortaya çıkacak rekabet gücü yüksek ürünlerin seri üretiminin yapılması, sürekliliğin sağlanması ve ticarileştirilmesi için her türlü yapılaşma ve destek mekanizmaları aktif hale getirilmiştir.
4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu’nun 8. maddesi ve Yönetmeliğin 25. maddesinde tanımlanan ve toplumsal ihtiyaçları karşılamak ve yaşam standardını yükseltmek amacıyla nitelikli işgücü tarafından bilimsel bilgi ve teknolojik araştırmalar kullanılarak ortaya çıkarılan, var olandan belirgin bir şekilde farklılık gösteren, katma değeri ve rekabet edebilirliği yüksek olan teknolojik ürünlerin Ostim Teknopark bölgesinde üretilmesi desteklenmektedir. Aynı zamanda Ostim Teknopark, yüksek/orta yüksek teknolojiler alanlarında Ar-Ge ve inovasyon ekosistemini geliştirerek, geliştirilen teknolojilerin ticarileşmesini sağlamayı, Teknoloji Üretim Atölyesi ile düşük maliyetli hızlı prototipleme ve ilk aşama imalat faaliyetlerini destekleyerek üretim ve ihracat kapasitesini arttırmayı ve firmaları Üniversitelerin akademik birikimi ve kümelenmelerin iş birlikleri ile bir araya getirmeyi hedeflemektedir.
ICT MEDIA: Organize sanayi merkezinin bünyesinde yer almak OSTİM Teknopark’a ne gibi bir fırsatlar oluşturuyor. Hem proje yürütücüsü girişimciler hem de sanayiciler için ne gibi projeler geliştiriyorsunuz/planlıyorsunuz?
Derya ÇAĞLAR: Ostim Teknopark bünyesinde bulunan firmalara sunduğu sinerji ortamıyla; firmaların beraber çalışabilmelerine olanak tanıyarak, firmaların aynı ortamda kümelenmelerine, fırsat ve imkânları paylaşabilmelerine, gerektiğinde birlikte rekabet edebilmelerine ve aynı zamanda ilgili oldukları alandaki teknolojinin gelişimini takip edebilmelerine olanak sağlar.
OSB içinde yer almamız bize sadece üretime artı değer sağlayarak Türkiye ekonomisine katkı sağlamakla kalmayıp, aynı zamanda kentleşme planları içerisinde bir yerleşim biriminin gelişimi açısından sahip olması gereken park, bahçe, okul, cami, rekreasyon alanları, alışveriş, ticaret, finans ve sağlık merkezleri gibi unsurlara da yürüme mesafesinde bulunarak, firmalara sağladığı hizmet kalitesi açısından da bir cazibe merkezi olma özelliklerine sahip.
Aynı zamanda bölgemizde kurulan OSTİM Teknik Üniversitesi’nin bölgeye getireceği dinamizm, Ostim Teknopark ve ortak üniversiteler arasında kurulacak olan teknoloji geliştirme ağını daha da güçlendirecektir.
ICT MEDIA: OSTİM Teknopark’ta firma ve sektör çeşitliliği nasıl? Teknoparkta faaliyet gösteren firmalara yönelik sunulan avantajlar ve hizmetler nelerdir? Bu bağlamda kümelenme çalışmalarınız var mı?
Derya ÇAĞLAR: Ostim Teknopark'ta mevcutta 34 firma bulunmaktadır. Bu firmalar çoğunlukla Ankara'da faaliyet gösteren firmalardır. Bünyemizde firmasını kurmuş ve sektöre yeni atılmış Kuluçka firmalarımız da Ostim Teknopark’ta yerini almış durumdadır. Firmalarımız yüzdesel sıralama göz önüne alındığında sırasıyla Yazılım, Bilişim, Elektronik, Makine ve Tasarım sektörlerinde faaliyet gösteriyor olsalar da Ar-Ge projelerinde faaliyet odakları değişmektedir. Teknopark'ta gerçekleştirilen projelerinde Savunma, Elektronik, Makine Teçhizat imalatı ve yazılım sektörlerinde faaliyet göstermektedirler.
Ayrıca Ostim Ekopark Teknoloji Geliştirme Bölgesi Ek Alanı ilan edilen Turkuaz Bina OSTİM’in ana arteri üzerinde araç ve yaya trafiğinin en yoğun olduğu bölge olan Ostim metro istasyonunun hemen yanında yer almakta ve metro istasyonundan Turkuaz Bina’ya direkt çıkış bulunmaktadır. Diğer toplu taşıma araçları olan otobüs ve minibüs güzergâhları da metro durağının yanında yer alması Turkuaz Bina girişimcilerine ve çalışanlarına ulaşım kolaylığı sağlamaktadır.
Ostim Teknopark Bronz, Turkuaz ve Turuncu olarak 3 bina ile hizmet vermekte olup, Turuncu Binada Teknoloji Üretim Atölyesi kurulumu devam etmektedir. 1000 m2 atölye, 600 m2 ofis ve kuluçka alanı ile girişimcilere ve firmalara uygulamalı araştırma, açık inovasyon, hızlı prototipleme, prototip üretimi ve ilk aşama imalatı sağlamak için, çeşitli eğitim, danışmanlık hizmetleri ve zengin makine parkı ile teknoloji odaklı bir üretim kültürü oluşturulmaktadır. Kuluçka alanında firmalar ve girişimciler proje fikirlerini ve tasarımlarını geliştirecek; atölye alanında ise tasarımını gerçekleştirdikleri ürünlerin prototiplerinin üretimi için atölyede bulunan hem geleneksel hem de teknolojik makine ve ekipmanları kullanabileceklerdir. Teknoloji Üretim Atölyesiyle ekosistemimizde geliştirmek istediğimiz açık inovasyon kültürünü oluşturmamıza, fikirden ilk aşama imalata kadar olan Ar-Ge faaliyetlerini desteklememize öncü oluyor ve bu sebeple Turuncu bina prototipleme faaliyeti yoğun olan Ar-Ge firmalarınca tercih edilmektedir.
Sektörel Rekabet Analiziyle başlatılan çalışmalar ve özellikle bölgesel kalkınma modeli olarak dünyada gösterdiği başarı değerlendirilerek rekabet gücü yüksek sektörlerde kümelenme projeleri hayata geçirilmiştir. Türkiye'nin kümelenme faaliyeti alanında en çok girişimi olan bölgesi olarak dikkat çeken OSTİM Organize Sanayi Bölgesi'nde; İş ve İnşaat Makineleri, Yenilenebilir Enerji ve Çevre Teknolojileri, Savunma ve Havacılık, Kauçuk Teknolojileri, Anadolu Raylı Ulaşım Sistemleri, Medikal Sanayi ve Haberleşme Teknolojileri sektörlerinde 7 farklı küme bulunmaktadır.
Bu stratejik sektörlerde bölgede yer alan ve Ostim Teknopark’ın yakın çalışma içerisinde olduğu 7 farklı kümelenme; tüm Ankara sanayisi başta olmak üzere ulusal üretim yetenekleriyle de iş birliği imkanı sağlamakta ve faaliyet gösterdikleri sektör içinde bir bilgi ve tecrübe odağı halini alan kümeler, yenilikçi ürün ve projelerin geliştirilmesi için en verimli iletişim ve etkileşim ortamını oluşturmaktadır.
ICT MEDIA: Teknoparklar üniversitenin sanayiye açılan kapısı olarak değerlendirirsek. OSTİM Teknopark hangi üniversitelerle iş birliği içerisinde? Bugüne kadar üniversitelerle birlikte yapmış olduğunuz çalışmalar var mı?
Derya ÇAĞLAR: Ostim Teknopark’ın Ankara Üniversitesi, Atılım Üniversitesi, Başkent Üniversitesi, Çankaya Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi, Ostim Teknik Üniversitesi ve TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi olmak üzere 7 üniversite ortağı bulunmaktadır. OSTİM Organize Sanayi Bölgesinin Ankara başta olmak üzere Türkiye’deki diğer üniversiteler ile olan işbirlikleri sayesinde üniversite ve sanayi arasında etkin, nitelikli, gerçekçi ve sonuca ulaşabilen çalışmaların desteklenmesi, üniversitedeki bilimsel potansiyelin sanayiye aktarılarak ekonomik değere dönüşmesine katkıda bulunulması amaçlanmaktadır.
2016 Yılında Başvurusu yapılan ve Proje süresi 3 yıl olan BİGG-ATILIM “TÜBİTAK-1512 Teknogirişim Sermaye Desteği Programı (BiGG) 1. Aşama Uygulayıcı Kuruluş Çağrısı” projesinin 2019 yılı çağrıları için girişimci başvuruları devam etmektedir. Proje’de Atılım Üniversitesi yürütücü kuruluş, Başkent Üniversitesi, Çankaya Üniversitesi ve Ostim Teknopark destekleyici kuruluş olarak yer almaktadır. Atılım Üniversitesi, Başkent Üniversitesi, Çankaya Üniversitesi ve Ostim Teknopark'ın çalışmaları ve yetenekleri ile üniversite-sanayi iş birliğinin güçlü olduğu yapılanmada katma değeri yüksek iş fikri başvurularının başarılı bir girişime dönüşmesinde her türlü desteğin geliştirilmesi ve uygulanması daha etkin olacaktır. BİGG-ATILIM ile Ostim Teknopark Ar-Ge çalışmalarının prototiplere ve ticari ürünlere dönüştürülmesine olanak sağlayacak üretim yeteneğine erişim sunmaktadır.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yürütülen IPA II Rekabetçilik ve Yenilik Sektör Operasyonel Programı (RYSOP) 2014-2020 uygulama aşaması kapsamında 6 Nisan 2017 tarihinde proje teklif çağrısına çıkılmıştır. 405 milyon avroluk bütçesi olan bu çağrıya teklif edilen “Mantar Kültivasyon ve Teknoloji Ticarileştirme Merkezi” Projesi, destek almaya hak kazanan 23 projeden biri olmayı başarmıştır. Ana proje faydalanıcısının Ostim Teknopark Teknoloji Geliştirme Bölgesi Yönetici A.Ş. olduğu projede Atılım Üniversitesi, Çankaya Üniversitesi ve Başkent Üniversitesi proje ortakları olarak yer almaktadır.
2019 öğrenim yılında eğitime başlayacak olan ve güçlü bir akademik kadroya sahip Ostim Teknik Üniversitesi ile değerlendirme aşamasında olan projelerimiz bulunmaktadır. Ostim Teknopark ve Ostim Teknik Üniversitesi’nin birlikte yürüteceği çalışmalar OSTİM’in üretim ve teknolojiye verdiği öneme güç katmaya devam edeceklerdir.
ICT MEDIA: Teknopark bünyesinde yer alan Teknoloji Üretim Atölyesi’nin kuruluş amacı nedir? Girişimciler veya firmalara yönelik sunduğu hizmetler nelerdir?
Derya ÇAĞLAR: Ostim Teknopark Turuncu Binada kurulan Teknoloji Üretim Atölyesi, toplamda 1600 m2lik alan içerisinde KOBİ, girişimci, tasarımcı ve öğrencilerin prototip üretmelerine ve Ar-Ge çalışmalarına imkân sağlayacak alternatifli makine parkuru ile birlikte ofis şeklinde de kullanabilecekleri alanları barındıran bir atölyedir. Atölye ile amaç, milli ve yerli üretim odaklı ürünler üretebilmek, makine ve teçhizat israfının önüne geçmek ve prototip imalat sürelerini kısaltmaktır. İmalat desteklerinin yanı sıra atölyemizde gelişen teknolojilere yönelik teknik ve teorik eğitimler ile birlikte mentorluk desteği de verilecektir.
Ostim Teknopark Teknoloji Üretim Atölyesi, makine ekipman kurulumu faz 1 aşaması Ankara Kalkınma Ajansı “İleri Teknolojili Ürün Ticarileştirme” Mali Destek Programı (MDP)” kapsamında ve faz 2 aşaması ise Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, “Rekabetçilik ve Yenilikçi Sektörler Operasyonel Programı (RYSOP)” tarafından yürütülen AB projesi kapsamında desteklenmektedir.
1000 m2 alanı ile Teknoloji Üretim Atölyemizde hem masaüstü CNC, dekupaj, şerit ve panel testereler, torna, kaynak makineleri, freze ve dolaplı el aleti setleri ve ahşap işleme setleri, kaynak tezgahları, gibi geleneksel; hem de metal ve plastik 3D baskı makineleri, tel erozyon cihazı, yüzey taşlama makinesi, yüksek-düşük ısılı fırın seti, 5 yönlü freze makinesi, hareketli platformlu robot sistemi, koordinat ölçüm cihazı, tasarım bilgisayarları, lazer delme cihazı gibi teknolojik toplamda 30’un üzerinde makine ve ekipman bulunacaktır.
Kullanıma sunulacak olan makineler ile birlikte, atölyemizde üretilen ürünün ticarileştirme ve piyasaya sürme aşamalarında eğitim, rehberlik, potansiyel yatırımcı toplantıları ve mentorluk destekleri de sunulacaktır. Teknoloji Üretim Atölyesinde; üretim ve prototipleme teknikleri, ticarileştirme, müşteri doğrulama, şirket değerlemesi, fikri ve sınai mülkiyet hakları, iş yönetimi, pazarlama ve dijital pazarlama, ürün fiyatlama ve sunum teknikleri gibi konularda da eğitim desteği sağlanacaktır.
Teknoloji Üretim Atölyesi, OSTİM Bölgesi başta olmak üzere, Ankara ve Türkiye için uygulamalı araştırma, prototip üretimi ve seri imalatı sağlamak için kurulmuş veya kurulması planlanan teknoloji odaklı girişimcilere / firmalara çeşitli eğitim, danışmanlık hizmetlerinin yanı sıra alternatif makine parkları ve ofisleri de sağlayacaktır. Bunlara ek olarak sanayi-üniversite iş birliğini ve iş planlarını geliştirme ile girişimcilere ve firmalara yeni ürün, hizmet ve süreç geliştirme aşamalarında ticarileştirme yönünde eğitim, danışmanlık, mentorluk ve finansal destek sunmayı amaçlamaktadır.
ICT MEDIA: Teknoparkların yaşadığı sorunlar nelerdir? Bu sorunların çözümleri için OSTİM Teknopark olarak çözüm önerileriniz nelerdir?
Derya ÇAĞLAR: Ar-Ge çalışmalarında esas kritik kaynaklardan birisi nitelikli insan kaynağına ulaşmak ve muhafaza etmektir. Bu sebeple firmalar ulaşımı kolay, erişilebilir konut alanlarına yakın, birçok sosyal imkânın var olduğu bölgelerde yer almayı talep etmektedir. Firmaların personellerine rahat ulaşım imkânı sağlamak istemesi sebebi ile teknoparkın ulaşım arterlerine yakınlığı veya uzaklığına çok önem vermektedir. Fakat teknoparkların ihtiyaç duydukları geniş alanlar maalesef şehir merkezlerine yakın yerlerde bulunamamaktadır. Şehir merkezlerinde boş alanlar yaratamayacağımızı düşünürsek, ulaşımı teknoparklara getirmek çok daha mantıklı olacaktır. Diğer yandan, firmalar teknik donanıma hazır binalara ihtiyaç duymaktadır. TGB alanının genişlemesi ile birlikte ortaya çıkan Ar-Ge atölyeleri için görüşülen firma sayısı göz önüne alındığında bu ihtiyacın çok yüksek olduğu görülmektedir. Firmaların bu ihtiyaçlarına cevap verecek tesislerin yatırım maliyetleri de diğer yapılara oranla çok daha yüksektir. Ostim Teknopark, mevcut kaynaklarla firmalara eğitim, danışmanlık, mentorluk, ağ bağlantılarının sağlanması gibi desteklerini sunmaktadır. Aynı zamanda dış ticaret desteği, Fikri Mülkiyet, Muhasebe, Mevzuat ve teknik destek konularında da çalışmaları devam etmektedir. Fakat genel olarak bakıldığında teknoparklar kapsamında verilen desteklerin artırılması ve teknoparkların bu konular üzerinde daha fazla kaynak ayırmaları gerekmektedir.
Biz fiziki yatırımlarımızı henüz tamamlamamış olsak da şu anda firmaların taleplerini belli bir ölçüde karşılayabilmekteyiz. Amacımız bu taleplerin daha iyi karşılanması için çalışmalar yapmaktır. Ama hepsinden önemlisi fiziki yatırımın dışında Ostim Teknopark olarak firmalara sunduğumuz diğer hizmetlerin çeşidini, sayısını ve kalitesini artırmak için çalışmalarımıza devam etmekteyiz.