İçinde bulunduğumuz pandemi gündeminde eminim hepiniz bir çok şey okuyorsunuz. Haberler, bilimsel çalışmalar, simülasyonlar, tahminler, komplo teorileri, virüsten sonraki ekonomi ve hayat. Bu kadar çok ve farklı bilgiyi beynimizin işlemesi hiç kolay değil. Beynimiz doğal olarak yaşanan bu belirsizlikte kendine belirli bir yol bulmak için sürekli çalışıyor ve yoruluyor. Bunun sonucunda evde kaldığımız şu günlerde çok fazla bir şey yapmamamıza rağmen gün sonunda kendimizi üzgün, kaygılı ve yorgun hissediyoruz. Belki de virüsün şu an yarattığı kaygı ve sıkıntılardan çok virüs sonrası ekonomi de ortaya çıkacak olan büyük dönüşümleri ve çöküşleri düşünerek geceleri uyumakta bile zorluk çekiyoruz.

• İşimizi kaybedecek miyiz?
• Faturalarımızı ödeyebilecek miyiz?
• Çocuğumuzun eğitimini karşılayabilecek miyiz?
• Kredileri nasıl geri ödeyeceğiz?
• Girişimimiz ne kadar ayakta kalabilir?

Hepsinin cevabı aslında iki kelimeye dayanıyor: Beceri ve yetenek

Üniversitede verdiğim uygulamalı girişimcilik dersimde öğrencilerime yıllardır profesyonel kariyer ya da girişimcilik dahil her türlü durumda onların hayatta kalmasını sağlayacak ve ilerletecek olanın 2 şeyin beceriler ve yetenekler olduğunu anlatıyorum.

Türk Dil Kurumun'da bu iki kelimenin tanımları şu şekilde:

Beceri: Kişinin, yatkınlık ve öğrenime bağlı olarak bir iş başarma ve bir işlemi amaca uygun olarak sonuçlandırma yeteneği.

Yetenek: Kişinin kalıtıma dayanan ve öğrenmesini çerçeveleyen sınır.

Yetkinlik ekonomisi, bu iki olgunun kişi de bir araya gelmesinin sonucunda, kişinin hayatta kalma ve ilerleme şansının diğerlerine göre daha hızlı ve daha kesin olacağını gösteren değerler dizisidir(paradigma).

Çok sık duyarız: "Bu insan doğuştan yetenekli, çok güzel şarkı söylüyor". Ben şahsen bir çok yeteneğin doğuştan geldiğine inanmıyorum. Her sağlıklı bireyin kendi yeteneğini geliştirmesinin yolu, elde ettiği becerileri sürekli çalışarak daha mükemmelleştirmesidir.

Örneğin size futbolu iyi bilen bir arkadaşınız topa nasıl falso verileceğini anlatabilir. Siz bunu her gün farkındalıkla ve ilerleterek çalışırsanız eninde sonunda serbest vuruşları iyi yapmanız bir yeteneğe dönüşebilir.

Beceriler yeteneklerle çok karışıyor. Önce beceri geliyor. Beceri çok basit bir şeyin çok iyi yapılmasından çok karmaşık bir şeyin çok kolay yapılmasına kadar gidebilir. Benim bahsettiğim sadece uzaya gönderilen robotun Mars'ta nasıl, ne zaman kendi kendine yere ineceğinin hesaplanması içeren karmaşık beceriler değil.

Neler bahsettiğim beceriye örnek olabilir?

• Her malzemeden yiyecek bir şey yapabilmek
• Kendine özel durumlar için excel kullanabilmek
• Kriz durumlarında doğru iletişimi kurabilme
• Yakın dövüş sanatlarından bir ya da bir kaç tanesini doğru zamanda kullanabilme
• İnsanların duygularını harekete geçirebilecek şekilde müzik yapabilme
• Çözümü anlayıp ona göre yazılım mimarisini doğru yapabilme

Bunlara benzer şekilde geliştirilebilir ve yeteneğe dönüşebilir olan her türlü beceri sizleri pandemi sonrası ekonomi de sağlıklı kaldığınız sürece ekonomik olarak devamlılığınızı sağlayacaktır.

Neler bahsettiğim beceriye örnek olmaz?

• 100 ortalama ile mezuniyet
• Herhangi bir konu üzerinde eğitime katılıp alınan sertifikalar
• Verilmiş unvanlar
• 20 yıldır aynı işte çalışıyor olma durumu
• İnsanların gönlünü hoş tutabilme
• Fırsat bir ürünü alıp daha yüksek fiyattan satabilme

Bunlara benzer olan durumlar artık beceri olarak değerini hızla yitirdiği için pandemi sonrası ekonomide sürdürülebilir ve sağlıklı bir gidişat sağlamayabilir.

Bu evde geçirdiğimiz zamanları belki de iyi yaptığımız bir şeyi daha iyi yaparak önce beceriye sonra da yeteneğe çevirmek için harcayabiliriz. Tabii ki öncellikle hepimizin sağlıkla kalması daha önemli.