Yaşadığımız pandemi sürecinin aşı veya sürü bağışıklığı kazanmadığımız sürece uzmanlar tarafından 2 yıl kadar sürebileceği ön görülüyor. Covid-19 için hazırlanan strateji matrislerinde en çok olumsuz etkiyi görecek sektörler, turizm ve yeme içme olacak. Onları risk azalan sırasıyla akaryakıt, tüketici ürünleri ve e-ticaret izleyecek.

Ekonomik düşüş 6 ay kadar sürer ve biterse V tipi bir yükselişle riskli sektörler işlerini tekrar başlatabilir. 1,5 yıl sürecek U tipi bir toplanmada bu sektörlerin alanlarını değiştirmeleri gerekecek. Eğer süreç L tipi olur 3 yıl sürerse birçok işletme pazardan tamamı ile çekilecek.

Bu değişimleri doğru karşılamak için önce hangi kısıtlamaların ve politikaların uygulanacağına bakalım

• Toplanmalar ve toplantılar kısıtlanacak
• Seyahat kısıtları gelecek
• Hijyen ön koşulları olacak
• Savunmasız grupların korunması

Değişim bizlerde bazı yeni alışkanlıklar ortaya çıkaracak;

• Uzaktan çalışma
• İç içe geçmiş iş/hayat dengesi
• E-ticaret ve e-lojistik kullanımının artması
• E-Sağlık uygulamaları

Ayrıca bu şok sadece 1 kere değil birden fazla olarak karışımıza çıkacak. Çin’de yeniden açılan sinemalar tekrar kapanma kararı aldı.

Tüketici davranışlarında yaşanacak olan değişimler şu şekilde olabilir:

• Yalnızlık, depresyon ve kaygı hissinin artması
• Evden çalışmayı daha verimli hale getirmeye çalışma
• Dışardan söyleyeceği her şeyi internet üzerinden söyleme
• Ürünlere eve servislere hijyen konusunda güvenin azalması
• Her aşamada artan tansiyon ve çatışma
• Yaş almış kişilerle daha az etkileşim
• Bağışıklık kazanmış kişilerin değerinin artması
• Yurt içinde bile kısıtlı seyahat imkânı
• Çok yüksek düzeyde işsizlik
• Kimliğimizin, işimizden daha önemli hale gelmesi

Bu tür değişimlere özellikle girişimler başta olmak üzere birçok kurum tepki vermeye başladı;

• Formula 1 araba yarışlarını gerçek sürücüler ile e-spor olarak yapmaya başladı
• Polislerin artık ateş ölçer başlıklar taktığı gözleniyor
• Bazı oteller servis hizmeti için içerde robot kullanmaya başladı

Bütün bu söylediklerimin sonucu olarak şöyle girişimler ortaya çıkacak ya da daha ön planda olacaktır:

• Uzaktan terapi ve koçluk
• Yeni paket tasarımları
• Lokal turizm, mahalle veya semt turizmi
• Şirketlerin ofis alanlarını azaltacak çözümlere gitmesi
• Hukukçuların büyük ağırlıkla süreçlerini online yürütmesi
• Yetkinlik kazandırıcı online eğitim ve çalıştayların artması
• Özel kurye ve lojistik çözümleri
• Ritüellerin, kutlamaların dijital olarak yapılması
• Modanın gösterimin online a taşınması

Bu yazıyı girişimcilere ve şirketlere yol göstermesi ve bundan sonraki süreçte inovasyon ve yenilik ile risklerini azaltmaları için yazdım. Yazının devamı daha sonra dünyadan ve Türkiye’den örnekler ile devam edecek.