Zor bir 2020 yılı geçirdik. Son on yılda girişimcilik ekosisteminde doğal olarak insanların davranışlarındaki değişimlere çok dikkat ediyoruz ve problemleri gözlemliyoruz. Sonuçta yenilikçi girişimcilik, var olan bir problemi teknoloji ile daha etkili bir şekilde çözmek olarak tanımlanıyor. 2020 yılının Nisan ayının sonunda İzmir Ekonomi Üniversitesi İşletme Fakültesi’nin Youtube’da yayınladığı “Zor Dönemlerde Dönüşüm” serisinde olan videomda özellikle tüketici davranışları ve kısıtlamaların getireceği yeni eğilimler ile ilgili bahsettiğim birçok oluşumun hayata geçtiğini görüyorum. Bunların arasında,

• Aşı pasaportu
• Mahalle Turizmi
• Paket servis ve kargolama yenilikleri
• Evde hızlı ve akıllı test

gibi gelişmelerden bahsetmiştim. Ancak doğal olarak bütün bu gelişmeler pandeminin getirdiği şartlar dahilinde bekleniyordu. Bir önceki ay yazımda pandemiye göre iş modelini yapmanın doğru olmadığını ve önce insanların dünyaya bakış açıları ve değerlerinin nasıl değiştiği üzerine bir “Girişimci Stratejik Öngörü” modelinden bahsetmiştim. Şimdi o model ile birlikte kendi metodolojik gözlemlerim ile 2021’in getirebileceği bazı eğilimlerden kısaca bahsetmek istiyorum.

1. Z Jenerasyonu Yaratıcılığı: Henüz yetişkinliğe yeni adım atan Z jenerasyonu, 2020’de okul ve çalışma ile ilgili çok önemli bazı sorgulamalara girdi. Okulları okuyup, akademik başarı elde etmenin çok fazla değeri olmadığını gören bu jenerasyon, daha yaratıcı yetkinliklere yöneldi. Fotoğrafçılık, çizim, animasyon, video gibi farklı içerikleri yaratma konusunda istek göstermeye başladı. Bu eğilimin artarak devam edeceğine inanıyorum.
2. E-Sporcu Beslenmesi: Pandemiden önce de oldukça popüler olan e-sporcular, pandemi ile birlikte daha fazla sponsor ve kendilerini geliştirecek birçok platform bulmaya başladılar. Bunun sonucunda sadece onlar için ortaya çıkan gıda ürünlerini görebiliyoruz. Çok niş ve özel bir pazar gibi gözükse de büyüme potansiyeli olan önemli eğilimlerden bir tanesi olarak gözüküyor.
3. Gel-Al Dükkanları: Bildiğimiz fiziksel dükkanları yerini İngilizce’de “Dark Store” olarak söylenen Gel-Al dükkanları alıyor. Pandemi ile birlikte kurye ve kargonun büyük önemini bir kez daha keşfeden girişimciler ve kurumlar, ilerleyen zamanlarda sadece tüketicilerin gelip ürünlerini alacağı büyük ve sade Gel-Al dükkanları oluşturmaya başladı bile.
4. Sütçü İş Modeli: Çocukluğumdan hatırladığımız klasik sütçü, kapımıza sütümüzü kendi kabıyla getirir ve sonra sütü teslim ettikten sonra o kabı sürekli olarak kullanırdı. Git gide çevre bilinci artan tüketiciler birden çok kez kullanılan bu teslim türünü, sebze, meyve, diş macunu ve bunun gibi hızlı tüketim ürünlerinde uygulamaya başladılar. Amerika’da bunun en güzel örneğini Loop isimli girişimde görüyoruz.
5. Milenyaların Göçü: Bu zamana kadar iyi bir okulda okuyup, karizmatik bir işte ve şehir merkezinde çalışmak isteyen gençler, evden çalışmanın normal hale geldiği bu zamanlarda artık evlerini şehrin dışında, huzurlu ve kendilerini bulabilecekleri yerlerde yapmayı tercih etmeye başladılar. Böylece bizim jenerasyonlarımızın “evin işine yakın olmalı” inanışı baştan değişecek gibi gözüküyor.